ricorum quaestionibus resolvendis inservierit, et doctrinae catholicae vindicandae (1): quod in Florentino etiam, ad res difficiles explicandas adhibita, eo demum cessit, ut, consentientibus latinis graecisque Patribus, res fuerit ad praescriptum ejusdem doctrinae definita: quod in Tridentino summopere commendata, ac ita in ferendis decretis adhibita, ut nedum sententiae, sed ipsa quandoque verba S. Bonaventurae in illis relata, pateant conferenti : quod demum in Vaticano Concilio promovendae dogmaticae definitioni de Romani Pontificis in fidei et morum materia ex cathedra loquentis infallibilitate utilis evaserit, testes sunt ipsius sacrosanctae Synodus Patres, quorum aliis adfirmantibus S. Bonaventurae doctrinam Pontificiam infallibilitatem adstruere, aliis vero dubitantibus, demum ex variis ejusdem operibus in parvum opusculum (2) a nobis collecta et illustrata, atque omnibus Concilii Patribus a Generali Ministro Ordinis Minorum oblata, inventa est tam explicite favere Romani Pontificis juribus et ejus

(1) Tom. 16 Concilior. Labb. edit. Coletanae, col. 1244, ac ejusdem edit. tom. 17, col. 872. (2) Quod inscribitur: Seraphici Doctoris Divi Bonaventurae Doctrina de Romani Pontificis primatu et infallibilitate a P. Fideli a Fanna collecta et adnotata. Taurini apud Petrum H. F. Marietti, 1870. Ex quamplurimis in eodem contentis, tria hic tantum affero testimonia, quae naturam potestatis et infallibilitatis Romani Pontificis tradunt.

1. "Triplex est autem hujus potestatis plenitudo, scilicet quod ipse Summus Pontifex solus habet totam plenitudinem auctoritatis, quam Christus Ecclesiae contulit; et quod ubique in omnibus ecclesiis habet illam sicut in sua speciali sede romana; et quod ab ipso manat in omnes inferiores per universam Ecclesiam omnis auctoritas, prout singulis competit eam participari, sicut in coelo ab ipso fonte totius boni Christo Jesu fluit omnis gloria sanctorum, licet eam differenter singuli participent pro captu suo., (Editio Vaticana tom. vii, p. 366).

2. Petro Dominus dedit super alios apostolos ordinariam potestatem dicens (Luc. XXII): Et tu aliquando conversus confirma fratres tuos. In hujus rei figuram dicitur (in Lib. Sap. XVIII) quod in veste poderis quam habebat Aaron,totus erat orbis terrarum. Quod si unus non esset, qui in omnes exercere posset jurisdictionem, ubi maneret status Ecclesiae? Si partibus discordantibus non esset qui posset mittere manum in ambabus, fuisset synagoga felicior quam Ecclesia, quia illa habebat unum summum pontificem qui omnes discordias poterat terminare, ut patet in Deuteronomio cap. 17. (Ibid., pag. 332).

3.

19

Quod si tempore sacerdotii figurativi, pontificis sententiae adversari malum erat, mortisque poena mulctandum, multo fortius tempore veritatis et gratiae revelatae, quando Christi Vicario plenitudo potestatis collata esse dignoscitur, malum esse constat nullatenus tollerandum, in fide vel moribus ejus definitioni dogmatizare contrarium, approbando quod ipse reprobat, reaedificando quod ipse destruit, defensando quod damnat. „ (Ibid. pag. 412).

infallibilitati, ut nulla magis aliorum Ecclesiae Doctorum. Nobis etiam praetereundum est, S. Bonaventurae doctrinam methodum sequi, quam scholasticam vocant, quae quidem perutilis est disciplinis tradendis, facultatum intellectualium viribus provehendis, erroribus detegendis, haereticorum versutiis praecavendis; quaeque jamdiu, vitandae nimiae subtilitatis inutiliumque quaestionum specie, a scholis rejecta, hac etiam nostra aetate plus justo negligitur, graviorum studiorum et mentis humanae perfectionis magno detrimento. Hac sane methodo scholasticus est S. Bonaventura aeque ac S. Thomas, unde una cum eo, ob doctrinae potissimum claritatem, amplitudinem et profunditatem, scholasticae theologiae princeps jure longe aequissimo habendus est. Neque lectorem morabor ad ostendendum, nullam in universa theologia tum dogmatica tum morali quaestionem fuisse, quam ipse non enodaverit, nullamque ordinis naturalis disciplinam suo aevo excultam, cujus perfecte gnarum non se praebuerit, atque ad orthodoxae fidei praesidium, dogmata illustranda, mores tuendos, perfectionis viam docendam non vindicaverit. Nec tandem enumerabo plurima librorum optimorum tum in sacris literis, tum in majoribus scientiis monimenta ab eo relicta, quae essent omni tempore posteris profutura (1), e quibus ejus calami comprobatur foecunditas. Hae namque qualitates et aliae plures, quas nec obiter perstringo, Bonaventurianae doctrinae, Doctorem quidem constituunt, qui scriptorum excellentia utilitateque, ac scientiae amplitudine, cum pluribus convenit Ecclesiae Doctoribus, ac praesertim cum S. Thoma Aquinate, minime vero exhibent Seraphicum Doctorem.

Simili prorsus modo si Seraphicum seorsim a Doctore contemplari voluero, non desunt alii multi seraphici viri ac etiam mulieres, qui eumdem honorem adepti sunt ob excellentiorem in Deum charitatem, inter quos eminet sane meus beatissimus parens Fran

(1) Bulla Superna, Sixti IV.

ciscus Asisias, qui eotenus divini amoris incendio exarsit, ut insignia vulnerum Domini nostri Jesu Christi in suo corpore visibilia ita portare meruerit, ut nullus umquam vivam crucifixi Jesu imaginem magis expresserit. Quicumque igitur sancti viri et mulieres extatico amore prae aliis ita excelluerunt, ut illum, quem Seraphim habent, proximius imitentur, jure Seraphici aut vocantur aut vocari possunt, quia Seraph amorem designat, ab eoque nomen sortiuntur coelestis ille supremae hierarchiae spiritus, qui Deo contemplando omnibus propinquiores, caeteris quoque ardentius amant. At non ex hoc sancti illi, doctores continuo vocantur, sed tantum Seraphici. Non negaverim quidem et hac ratione Seraphici nomen convenire posse S. Bonaventurae, qui extatica contemplatione donatus fuerat prope singulari, ita ut sursum in Deum extra sensus raperetur, vel cum operibus scribendis incumberet, et amorem quo interius aestuabat, ita exterius in conversando exprimeret, ut quicumque eum viderent, ipsius amore incontinenti caperentur ex corde (1), ejusque piissima monita obedienter réciperent (2); sed hinc Sanctus ipse seraphicus esset, minime autem Doctor Seraphicus jure appellandus.

Quid igitur Doctor Seraphicus? cognitionem cum amore, lucem cum igne, intellectum cum affectu, doctrinam cum charitate, scientiam cum sapientia parî foedere ita in aliquo consociari » exigit, ut non tantum interius in viribus animae, aut exterius in conversatione emineant, sed in ipsa scripta Ecclesiae Doctore digna, munere quodam divino magis unico quam raro, sic refusa sint, ut ab omnibus et percipi et sentiri possint. Haec ratio est, cur hominum universalis perpetuusque consensus, Doctoris titulo, eidem ab Ecclesia rite collato, Seraphici nomen copulavit, ad exprimendum videlicet proprium Bonaventurianae doctrinae

(1) Synchronus auctor apud Labb. tom. 14. Concilior. col. 500 edit. Coletanae.

(2) Robertus de Licio episcopus Aquilanus, in Sermone de laudibus S. Bonaventurae, et Octavianus de Martinis.

characterem et fructum, quibus a ceteris omnibus distingueretur. Nemo enim adeo est voluptatum illecebris illaqueatus, quin si diligenter et attente libros ejus legat, aliquando et saepius non compungatur, et a carnis desideriis ad superna suspiret (4). Docet namque illuminando intellectum, et affectum ad spiritualia inflammando. Et sic scribendo cum summa eruditione parem pietatis ardorem conjungit, ut lectorem docendo moveat, et in intimos animi recessus illabatur (2). Quam gratiam, ait Sixtus V, in ejus. ore et calamo diffusam admirans Sixtus IV, illud dicere non dubitavit: Spiritum Sanctum in eo locutum videri (3). Merito itaque factum est, ut Seraphicus Doctor, longe ante ipsam ejus canonizationem, nominaretur.

III.

Nemo autem putet, ob ascetica quae S. Bonaventura lucubravit, Seraphicum Doctorem appellari meruisse. Hujus certe generis libri, nisi pietatem aliquam redoleant, longe absunt a fine ad quem intendunt: et plurimi sunt a diversis conscripti, qui magnam praeseferunt devotionem, nec ideo tamen ipsorum auctores seraphicí doctoris titulo gaudent: quia si pietas adest, scientia deest doctore Ecclesiae digna; si multum ardent, parum lucent; si amoris ingerunt multum, cognitionis parum; si voluntatem denique inflammant, intellectum saepe negligunt. Sane et Bonaventura plures de re ascetica digessit libros, qui magnam sanctitatem spirant, sed cum doctrina pari; unde simul et illuminant intellectum et legentis affectum ad superna trahunt. Id autem admirationi debet esse nemini, cum potius mirandum valde esset, si vel pauca de re ascetica scripsisset, vel in iis non

(1) Baptista de Judicibus Ordinis Praedicatorum theologus et episcopus Ventimiliensis, in processu Canonizationis S. Bonav. apud Balutium, Miscellan. aucta a I. D. Mansi, tom. 4 Supplement. ad Concilior. collection., pag. 478 edit. Lucae 1764.

(2) Bulla Sixti V, Triumphantis Jerusalem.

(3) In Bulla Canonizationis.

excellerent pietas simul et doctrina illius, qui Doctor Seraphicus antonomastice vocatur. Ob hanc tantummodo excellentiam, qua S. Bonaventura in asceticis digerendis ita conjunxit summam pietatem cum doctrina pari, ut nullus ei comparandus sit in hoc scribendi genere, multi Seraphicum Doctorem vocatum putant. Sed qui id existimaverit, profecto ostendunt, se haud perspectas habere rationes tum generales tum speciales, quibus Ecclesia ducitur in texendo suorum Doctorum catalogum. Ad Sanctum porro Bonaventuram quod attinet, non ob ascetica quae scripsit, Ecclesiae Doctor solemniter renunciatus fuit a Sixto V, sed quia << habita cum sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalibus << deliberatione matura, de eorumdem consilio et unanimi as<< sensu, et ex certa scientia ac de attributae Apostolicae pote<< statis plenitudine, perpetuo valitura constitutione, doctrinam <«< ipsius S. Bonaventurae a praedecessoribus Clemente IV, Gre<< gorio X et Sixto IV laudatam, in Concilio Lugdunensi maxime « spectatam, in Florentino etiam ad res difficiles explicandas << adhibitam, gravissimorum virorum auctoritate testificatam et << commendatam, et EXIMIO ECCLESIAE DOCTORE DIGNAM, ipse quo<< que plurimum in Domino laudat et commendat, ac literas « ejusdem Sixti IV, quas pro expressis haberi vult, approbans << et innovans, ipsum S. Bonaventuram, jure sanctorum Docto<< rum consortio ab eodem Sixto IV adscriptum et adnumeratum, << auctoritate Apostolica INTER PRAECIPUOS ET PRIMARIOS, QUI THEO«LOGICAE FACULTATIS MAGISTERIO EXCELLUERUNT, HABENDUM ESSE DE

<«< CERNIT ET DECLARAT (1). » Minime igitur ob ascetica, sed ob theologica Doctor Ecclesiae renunciatus fuit S. Bonaventura, ac non tantum Doctor simpliciter appellatus, sed eximius Doctor, ac inter praecipuos et primarios, qui theologicae facultatis magisterio excelluerunt, recensitus.

Nec etiam putandum est ab hominum universali perpetuoque

(1) Bulla Triumphantis Jerusalem.