et non tantum fungitur judicandi munere vice alterius, adeoque jurisdictione sive competente jure proprio, vel per se, vel per alium uti potest, quod enim potest facere per seipsum, potest etiam per alium; Reg.72.Juris in 6, ibi: « Qui facit per alium, est perinde ac si faciat per se ipsum. » (15. Judex tamen Ordinarius non potest totam suam Jurisdictionem alteri delegare, sive totum officium suum alleri committere sine sui Supremi Principis consensu; Felinus in cap. Super Quæstionum 27, § Si vero, num. 17, de offic. et potest. Judic. delegat. Sanchez lib. 3, de Matrim. disput. 31, num. 11. Maranta part. 4, speculi dist. 5, num. 55. Pirhing. loc. cit. num 3. Reiffenstuel 1. c. num. 56, et alii. Et ratio est, quia delegando alteri totam suam jurisdictionem, seu totum suum officium ipsi committendo, non tam censeretur delegare, quam omnino abdicare se jurisdictione, seu officio suo ordinario, quod nequit fieri sine consensu Principis; leg. penult. cum Gloss., ibi: verb. Abdicando, ff. de offic. Præsid. Tum quia Judex inferior Principe nequit propria auctoritate loco sui alium Judicem ordinarium constituere, hoc enim est singulare privilegium competens solummodo Principi suprema potestate et jurisdictione gaudenti; 1. 2. Fend. tit. 56. Quæ sint Regalia, cap. unic. et colligitur ex c. A Jud. 33, caus. 2, q. 6, sed hoc faceret delegando alteri totam suam jurisdictionem, seu ei totum suum officium committendo, ergo, etc. Sic Pirhing et Reiffenstuel 1. c. et alii.

(16. Delegatus ab alio quam a Principe non potest in causam alteri subdelegare; Ita Glossa in c. Causam 62, verb. Delegatus, de Appell. et ibi Abbas, num. 3. Fagnan. num. 2. Reiffenstuel loc. cit. n. 57 et 58, et communis aliorum. Habetur clare in cap. Cum causam 62, de appellat. ibi: «< Cum non nisi Delegatus a Principe causam valeat alii delegare; » ex quibus verbis aperte dignoscitur, quod Delegatus ab aliquo, qui non sit Supremus Princeps, est penitus exclusus, cum nonnisi Delegato Principis hæc potestas competere dignoscatur. Et ratio est, quia si quilibet Delegatus causam alteri subdelegare posset, hic etiam posset iterum delegare tertio, et iste quarto, et sic daretur processus in infinitum, quæ infinitas a jure expressa reprobatur; cap. Cum in multis 2, de rescript. in 6, ibi : « Cum in multis juris articulis infinitas reprobetur, » et sæpe alibi, ut exemplificat Glossa ibid. verb. Multis. (17. Potest autem talis Delegatus alterum subdelegare, si sit Delegatus ad universitatem causarum. Est comm., ut testatur Bartolus in leg. more Majorum 5, n. 11, ff. de jurisdict. omn. Jud. et tenent expresse Hostiensis in cit. cap. Cum causam 62, de appellat. num. 3, et ibi Joan. Andr. num. 6, et Barbosa num. 5. Fagnan. num. 2. Butrius num. 11, et alii passim; et desumitur ex 1. Cum Prætor, § 1, ff. de judiciis, ibi : « Is quoque, cui mandata est jurisdictio, Judicem dare potest,» ut sunt Legati Proconsu

lum; ubi ly mandata est jurisdictio, debet accipi proprie, seu pro ea, quæ datur ad universitatem causarum, ex Glossa in leg. 1, ff. de officio ejus, cui mandata est jurisdiclio, verb. Qui mandatam, ubi expresse dicit, « Jurisdictionem mandari, quando universitas, sed delegari, quando species una committitur. » Et ratio est, quia Delegatus ad universitatem causarum quasi Ordina. rius videtur, ut notat Glossa in dict. cap. Cum causam 62, verb. Delegatus, de appell., et ibi Fagnanus n. 4, cum variis aliis, atque æquiparatur Ordinario; arg. 1. ult. § Sin. c. Ubi, et apud quem, et tenet Glossa in leg. ult. vers. Cum specialis, c. de Judiciis; immo Gloss. in cap. Statutum, § Insuper in verb. Moderatas, de rescriptis in 6, appellat eum Ordinarium, sicut etiam sic eum appellat Speculator in titul. de Officio Ordin num. 2. Petr. de Ancharan. in cap. Licet undique col. 2, ad finem, vers. Nec mirum de offic. Delegat. et alii cum Fagnan. loc. cit. n. 4, 5 et 6, adeoque ad instar Judicis Ordinarii poterit subdelegare unam, vel alteram causam, quia Delegatus ad universitatem causarum, cum remaneat in essentia jurisdictionis universalis, idem potest quod Ordinarius, ut dicit Baldus in leg. Si ut proponit, in prima n. 10. Cod. quomodo, et quando Jud. et Fagnan. 1. c. n. 5.

(18. Delegatus a Principe sua suprema potestate et dominio gaudente, potest alteri causam subdelegare; c. Si pro debilitate 3, et c. Pastoralis 28, de offic. et potest. Jud. Delegat. cap. Cum causam 62, de appellat. ubi expresse dicitur: « Cum nonnisi Delegatus a Principe causam alii valeat Delegare, » et 1. A Judice, Cod. de judiciis. (19. Dummodo tamen causæ non sint adeo graves, ut sine ipsius Delegati præsentia nequeant commode terminari; cap. Si pro Debilitate 3, de offic. et potest. Jud. Deleg. pro causis enim tam gravibus præsumitur electa a Principe industria personalis, et specialis fides ipsius personæ Delegate; textu expresso in cap. Quoniam, de offic. Jud. Deleg. § Is autem, ibi: «< Cum in his omnibus casibus industriam, et fidem personæ, cui talia committimus, eligere videanur. » (20. Sic etiam dicendum venit, quando Delegatus per se, vel suis manibus, causam expedire jussus fuit, quia tunc censetur electà præcise industria, et fides solius talis personæ delegatæ ; 1. unic. § Ne autem, vers. Sin. vero talis, C. de caduc. tollend. (21. Quæ specialis industria, et fides personæ Delegatæ censetur etiam electa, cum in Delegatione ponitur clausula: «Confidentes de industria, seu circumspectione tua» et hujusmodi. Sic Abbas in cap. Quonium 14, num. 8, de offic. et potest. Jud. Deleg. Mascard. de probat. conclus. 595, n. 4. Menoch. de præsumptionibus, lib. 2, præsumpt. 42, num 7. Sperell. dec. 106. Fori Ecclesiastic. num. 56. (22. Partibus tamen consentientibus potest fieri subdelegatio, licet fuerit electa industria, et fides personæ Delegatæ, textu expresso in cap. Quoniam 4, de Offic. et potest. Jud. Deleg. § Is autem, ibi: « is au

tem, cui injungitur, ut personaliter negotium exequatur, potest (dummodo partes consentiant, hoc aliis delegare.» (23. Delegatus Principis non potest alterum subdeTegare, si ipsi non jurisdictio, sed nudum ministerium, seu mera executio a Principe sit commissa, adeoque merus executor sit constitutus; textu expresso in cit. cap. Quoniam 43, de offic. deleg. § Cæterum, ibi: Cæterum (salva Legatorum Sedis Apostolicæ auctoritate) nulli, cui commissum fuerit prædicare Crucem (pro recuperatione Terræ Sancta) excommunicare, vel absolvere aliquos, dispensare cum irregularibus, vel injungere pœnitentias, liceat hæc de cætero aliis demandare, quia non sibi jurisdictio, sed certum ministerium potius committitur in hac parte. »

(24. Hinc habes, cur Confessarii Regulares, quibus ex privilegio Summi Pontificis concessa et demandata est facultas fideles omnes absolvendi a peccatis et censuris, et cum iis dispensandi in votis, vel ea commutandi, talem facultatem nequeant alteri subdelegare. Quia nimirum ipsis Regularibus Confessariis simplex et nuda jurisdictio ad certum exercitium absolvendi a peccatis et censuris, et dispensandi in certis votis et irregularitatibus, et non integrum officium jurisdictionis committitur. Is enim, cui non officium, sed nudum ministerium, seu simplex jurisdictio in ordine ad certos actus committitur, alteri subdelegare non potest sine speciali licentia committentis; ex citat. cap. Quoniam 43, de offic. Deleg. § Cæterum; et Glossa ibidem ut recte notavit Layman 1. 5, tract. 6, cap. 10, n. 41. Coninck. disp. 8, dub. 4, n. 23. Pirhing 1. 2. Decret. tit. 29, n. 25. Gobat tom. 1, tr. 7, n. 100.

(25. Delegari, seu esse Judices Delegati possunt generaliter loquendo omnes illi, qui nec natura, nec lege, nec moribus prohi bentur; leg. Cum prætor, ff. de judiciis, et cap. Infamis 1, caus. 3, quæst. 7, ubi statuitur expresse, quod Judices dari nequeant omnes illi, qui ne Judices sint, impediuntur 1. Natura, ut surdi, muti, perpetuo amentes et impuberes, quia tales carent judicio; 2. Lege, ut infames, et a Senatu amoti; 3. Moribus, ut servi et fœminæ, nam moribus, seu longæva consuetudine receplum est, ut civilibus non fungantur officiis, ibi : « Tria sunt, quibus aliqui impediuntur, ut judices non fiant : Natura, ut surdus, et mutus, et qui perpetuus furiosus est, et impubes, quia judicio caret; Lege, qui a Senatu amotus est; Moribus, fœminæ et servi, non quia non habeant judicium, sed quia præceptum est, ut civilibus non fungantur officiis. » Unde ad hoc faciunt sequentes versiculi ab Hostiensi relati in Summa de offic. et potest. Jud. Deleg. n. 3, ibi :

Liber, mas, gnarus, cui sit mens, integra fama.
Etas, qui subsit, committitur huic bene causa.

(26. Ex quibus clare patent conditiones in Judice Delegato requisite. Et solum notandum venit, quod licet per ly qui subsit, de

tur intelligi, quod non.possit delegari invitus, nisi qui de jurisdictione Delegantis est; cap. Pastoralis 11, de offic. Ordin. tamen per hoc non negatur, quin Judex Ordinarius possit causas suas Delegare etiam non subdito, qui non est subjectus jurisdictioni Delegantis; sufficit enim, quod causa pertineat jurisdictionem Delegantis, licet is, cui talis causa Delegatur, non sit de jurisdictione ipsius; arg. 1. unic. Cod. qui pro sua jurisdictione jud. dare: juncta Glossa ibid. verb. Resedissent, cit. cap. Pastoralis 11, de offic. Ordinarii, et Glossa ibid. verb. Nullum, et tenent Doctores communiter. (27. Hoc autem discrimen est, quod Judex Ordinarius Delegans suum subditum potest ipsum etiam invitum compellere ad acceptandam Delegationem, ne alioquin inutilis videatur jurisdictio, ac potestas delegandi competens Judici Ordinario sive Delegato Principis supremi; quamvis adhuc ipse Delegans in tali coactione deferre debeat personæ, ac dignitati delegend', ut cavetur in citat. cap. Pastoralis 28, § 1, de cffic. et potest. Judic. Delegat. ibi: «Potest compellere renitentem, eo quod jurisdictio illa nullius videretur momenti, si coactionem aliquam non haberet; Delegatus tamen (scilicet Supremi Principis) debet sollicite providere, ut si personis Superioribus (exigente necessitate) negotium duxerit delegandum, in coactionibus inferendis dignitati deferat et personæ.» (28. Quod si autem Judex Ordinarius deleget non subditum non potest ipsum invitum compellere, quia præcipienti extra territorium impune non paretur; leg. Eum qui 13, juxta Glossam, verb. Magistratum, et l. ultim. ff. de jurisd. et cap. Üt animarum 2, de Constitutionibus in 6, ubi sic expresse habetur: « Cum extra territorium jus dicenti non pareatur impune. » Delegatus vero Papæ, aut alterius Supremi Principis potest quemcumque sine justa causa recusantem compellere, ut suscipiat onus Delegati, cum gerat vices Papæ, cui omnes Christiani subsunt; cit. cap. Pastoralis 28, § 1, de offic. et potest. Judic. Delegat. Abbas ibidem num. 7, et alii communiter.

(29. Delegatus Sedis Apostolicæ, vel Legatorum ejus debet esse constitutus in aliqua dignitate Ecclesiastica, vel personatu, aut esse Canonicus Ecclesiæ Cathedralis; cap. Statutum 2. de Rescript. in 6. (30. Aut esse Officialis, seu Vicarius Generalis Episcopi, vel Prior Conventualis; Clement. Et si principalis 2. de rescript. ibi: « Et si principalis Officialis Episcopi, aut Religiosus conventualem obtinens Prioratum, quamvis ad Prioratum eumdem Prior non consueverit per electionem assumi a Sede Apostolica, vel Legato ejusdem dari valeat Delegatus: In Officiali tamen Foraneo, aut Religioso Monasterii sui Priore claustrali, neque hoc volumus observari. »

(31. Sub nomine Prioris conventualis hic veniunt etiam Priores, Præpositi, Rectores, Guardiani, aliique omnes quocumque nomine nuncupati Superiores Conventuales Regularium, nam etiam isti censentur esse

in dignitate Ecclesiastica ad hoc ut esse possint Delegati Apostolici; Glossa in cap. Nullus, verb. Prælaturam, de elect. in 6. Felin. in cap. Cum olim n. 1. de Majoritate, et obed. Jason. in rubr. ff. de offic. ejus, cui mandata est jurisdictio n. 9. Azor. Instit. moral. part. 2. lib. 3. cap. 20. prope finem, Massobr. de Synod. Diœces. cap. 4. dub. 13. n. 4. Sperell. decis. 167. n. 14. Barbosa part. 3. de offic. et potest. Episcop. alleg. 106 n. 15. Reiffenstuel loco citato n. 70. Pignatell. Francus, Germinianus, et alii.

(32. Delegatus autem Episcopi, vel alterius inferioris Ordinarii potest esse simplex Clericus, quamvis in dignitate non sit constitutus nec sit Canonicus Cathedralis; Glossa in cap. Statutum 2. de Rescript. in 6. verb. Sedis Apostolica; Pirhing lib. 1. Decretat. tit. 29. num. 33. Reiffenstuel ibid. n. 72. arg. cap. Cum Episcop. 7. de offic. Ordinar. in 6. (33. Sic etiam simplex Religiosus cum licentia sui Prælati potest esse Delegatus Episcopi, quia in cit. cap. Statutum, sermo est de solis Delegatis Papæ, vel Legatorum ejus; Sanch. lib. 1. Moral. cap. 3. n. 77. Pirhing loco citat. num. 33. Ratio autem diversitatis quoad hoc inter Delegatum Papæ, et Episcopi est illa, quam recte cum aliis assignat Reiffenstuel loc. cit. num. 73. quia, inquit, Episcopus melius potest cognoscere suorum Clericorum peritiam, et idoneitatem; quam si majorem agnoscat in simplici Clerico, nihil prohibet quin ipsum præ aliis in Dignitate constitutis, vel Canonicis Cathedralis, deleget: secus autem in Papa, vel ejus Legatis, qui utpote longe distantes nequeunt sic de facili simplicium Clericorum omnium idoneitatem cognoscere, unde expedit ut illos solos delegent, quos dignitas, vel personatus facit præ cæteris supponere idoneos. Hine Concil. Trident. pro majori cautela statuit in sess. 25. cap. 10. de reform. quod quædam tales idonea Personæ in Synodo Provinciali designentur, ibi Statuit Sancta Synodus in singulis Conciliis Provincialibus, aut Dioecesanis aliquot Personas, quæ qualitates habeant juxta Constitutionem Bonifacii VIII. quæ incip. Statutum, et alioquin ad id aptas designari, ut præter Ordinarios locorum, iis etiam post hac causæ Ecclesiasticæ, ac Spirituales, et ad forum Ecclesiasticum pertinentes in partibus delegandæ committantur. »

"

(34. Episcopi, aliique Papa inferiores non possunt Laico delegare causam spiritualem; sic communis DD. Laici enim Ecclesiastica tractare negotia non possunt, cum hæc Episcoporum, aliorumque Prælatorum judicio sini discutienda, textu expresso in cap. Decernimus 2. de judiciis, ibi: «< Decernimus ut Laici Ecclesiastica tractare negotia non præsumant; sed Episcopi, Abbates, Archiepiscopi, et alii Ecclesiarum Prælati de negotiis Ecclesiasticis (maxime de illis, quæ spiritualia esse noscuntur) laicorum judicio non disponant: » concordat cap. Cum laicis 12. de rebus Ecclesiastic. non alienand. aliique consimiles Canones. (35. Immo neque possunt Episcopi causam spiritualem, FERRARIS. III.

seu Ecclesiasticam delegare Laico judicandam una simul cum Clerico; G.ossa in cap. Contingit 8. de arbitr. verb. spiritualibus. Pirhing loc. cit. num. 34. ubi ex Abbate, et Julio Claro dicit esse communem. (36. Ne que delegare possunt Laico causam crimi nalem Clericorum. Est etiam communis, testibus Julio Claro in Practica Crimin. lib. 5. § fin. quæst. 41. num. 5. Card. Tuscho lit. D. conclus. 146. n. 13. arg. cap. Si diligenti 12. de foro competent. et cap. Unico, de Cleric. conjungat. in 6. cum citatis juribus num. præced. et aliis concordantiis. (37. Immo neque possunt Episcopi delegare. causas criminales Clerico Conjugato, quia is regulariter tamquam merus laicus reputa tur; Jul. Clarus I. c. num. 7. Card. Tusch. loc. cit. et arg. cap. Unic. de Cleric. conju gal. in 6. (38. Possunt tamen Episcopi probabiliter delegare Laicis causas Clericorum mere civiles, ut pecuniarias, et similes; Sic Glossa in cap. Decernimus 2. de judiciis, verb. Non præsumant, ibi: «Clericum cu juslibet Ordinis absque Pontificis sui per missu nullus præsumat ad sæcularem Judicem attrahere, » ubi ut vides, prohibetur attrahi Clericum ad judicem sæcularem solummodo absque Pontificis sui permissu, adeoque argumento a sensu contrario desumpto, proprii Episcopi accedente consensu id videtur permissum; colligitur etiam ex cit. cap. Decernimus, ubi statuitur solummodo, «ut Laici Ecclesiastica tractare negotia non præsumant,» adeoque negotia non Ecclesiastica tractare possunt, præsertim ex delegatione Episcopi, cum sic istud neutiquam præsumant; immo prohibitio facta bi Episcopis, ne laicorum judicio disponant de negotiis Ecclesiasticis, videtur potissimum restringi ad illa, quæ spiritualia sunt, ibi: «Maxime de illis, quæ spiritualia esse noscuntur; laicorum judicio non disponant; » adeoque non videtur eis interdicta facultas delegandi Laicis causas Clericorum mere civiles, ut pecuniarias, et similes. Vide verb. Tutor, n. 27. (39. Fateor tamen contrariam opinionem non carere sua probabilitate; quinimmo Reiffenstuel, lib. 1 decret. tit. 29. num. 89. ex Baldo, et aliis defendit eam ut probabiliorem, et n. 99. et 91. occurrit juribus, et objectionibus, qua in contrarium solent adduci. Et Pignatell. tom. 2. cit. consult. 45. num. 3. pluribus adductis defendit ut veriorem, et dicit hanc haberi expresse in cap. Significasti 18. de foro competent. ubi in simili causa civili, nempe de pecunia mutuata dicitur Clericum non posse consentire in Judicem non suum, etiani accedente Episcopi sui voluntate, nisi sit persona Ecclesiastica, ibi: «Clerici tamen in Judicem non suum (nisi forte sit persona Ecclesiastica, et Episcopi Dioecesani voluntas accedat,) consentire non possunt; » et sic expresse propter tale jus etiam sustine: Glossa ibidem verb. Clerici; quod jus quia posterius est aliis pro alia sententia adductis, ideo dicit ipse, est attendendum. Eo vel maxime, quod, cum privilegium Foi sit commune toti ordini Clericali, sicuti

4

non est in potestate Clerici ei renunciare, ita nou debet esse in potestate singulorum Episcoporum eidem præjudicare per dele gationem, vel consensum in Judicem Laicum; immo cum non possint Episcopi neque in causis suis etiam civilibus consentire in Judicem Laicum, ex textu expresso in cap. Si diligenti 12. de foro competent., ita nec etiam possunt consentire in causis civiJibus suorum Clericorum; quod enim juris quis pro se non habet, neque pro aliis congruit habere, eademque de causa non possunt facere Episcopi consentiendo in personalem læsionem Clerici, quin sit locus privilegio Canonis, et excommunicationis ; arg. cap. Universitatis 24. et cap. Contingit 36. de sentent. excommun.

(40. Summus Pontifex ex cerla scientia potest non solum causas Civiles, et Criminales Clericorum, sed etiam quasdam alias Ecclesiasticas, seu spirituales Delegare alicui Laico v. gr. Imperatori, Regi etc. Sic Glossa in cap. Decernimus 2. de judiciis, verb. Non præsumant, ubi id probat ex pluribus Sacris Canonibus, et signanter ex c. Adrianus 23. et cap. in Synodo 24. dist. 63. et cap. Illud 10. caus. 10. quæst. 3. et aliis, et sic alia Glossa in cap. Bene quidem 1. dist. 96. communiter ab omnibus recepta feste Julio Claro in Practica Crimin. lib. 5. § fin. quæst. 41. n. 8. et cum plurimis a se citatis. Pignatell. tom. 2. dict. consult. 45. num. 7. Pirhing loco citato num. 34. Reiffenstuel loc. cit. n. 92. et communis aliorum. Idque specialiter concedendum est Summo Pontifici propter plenitudinem suæ potestatis; quam habet non solum in ordine ad causas Clericorum, aliasque Ecclesiasticas, sed etiam in ordine ad dispensandum de jure supra jus ipsum; textu expresso in cap. Proposuit. 4. de concession. Præ bend. ibi: « Secundum plenitudinem potestatis de jure possumus supra jus dispensare; » et hoc ipsum olim jam factum fuisse legitur in citatis cap. Adrianus, cap. In Synodo, et cap. Illud, quia non is, qui Jurisdictionem exercet, sed qui præcipit exercendain jus dicere videtur, c. Ut fama 35. de sentent. excomm. ibi: «Cum hoc non ipsi, sed illi, quorum auctoritate id faciunt, facere videantur.» (41. Notanter autem fuit dictum posse Summum Pontificem, & etiam quasdam alias causas Ecclesiasticas, seu spirituales Delegare alicui Laico, »> quia non potest Papa tollere Clericorum exemptionem in totum, seu quoad omnes Clericos, omnesque causas ipsorum: Farinaccius lib. 1. Crimin. quæst. 8. n. 4. Julius Clarus in Practica Crimin. lib. 5. § fin. quæst. 41. num. 8. ubi testatur esse hanc communem Doctorum sententiam; et ratio est, quia ex tali derogatione, seu immutatione decoloraretur universalis status Ecclesiæ, contra quem nequit Papa dispensare; arg. cap. Et illa 23. caus. 1. quæst. 7. cap. Memor sum 6. caus 24. q. 1. et tenet expresse Glossa adductis multis juribus in cap. Proposuit 4. de concession. præbend. vers. supra jus dispensare, Abbas ibidem n.

14. Reiffenstuel 1. c. n. 92. et alii passim. (42. Delegati Judicis officium expirat, et cessat pluribus modis. Primo, morie Delegati, si delegatio fuit personalis, seu expresso proprio nomine Delegati facta; 1. si quis alicui, Morte, ff. Mandati. Non enim tunc Delegati officium, et jurisdictio transit ad hæredes; 1. Mandatum 58. ff. Mandati; nequia tunc sequitur que ad successorem personam, et veluti accessorium extinguitur cum persona cap. Privilegium personale 7. de Regul. Juris in 6. ibi: « Privilegium personale personam sequitur; » cap. Accessorium 42. de Regularium Juris eodem ibi: « Accessorium naturam sequi congruit principalis.» (43. Secus est dicendum, si delegatio fuit realis, id est facta contemplatione dignitatis, et non personæ, v. g. Épiscopo, vel Officiali Alexandrino, nam talis delegatio non expirat morte Episcopi, vel Officialis tunc existentis, sed transit ad successorem in eadem dignitate, vel officio, etiam si res sit adhuc integra; cap. quoniam 14, de offic. et potest. Judic. Delegat. ubi Pontifex confirmat ut justam sententiam latam a quodam Abbate successore alterius Abbatis delegati, et præmortui, reddita ratione ibi: « quia sub expressis nominibus locorum et non personarum commissio emanavit ; et in ejus summario expresse dicitur: « Delegatio facta Dignitati non expresso nomine proprio, transit ad successorem. » Et sic Glossa ibid. verb. Substitutum; Abbas num. 2. Barb. n. 1 et 3, cum communi aliorum. Et ratio est, quia dignitas non moritur neque variatur per mortem, et variationem personæ; cap. Si gratiose 5, de rescriptis in 6, adeoque successor in tali dignitate causam debet reassumere in terminis, in quibus antea fuerat, eamque, prout justitia exigit, terminare, leg. Mortuo, ff. de judiciis. (44. Secundo cessat officium, et jurisdictio Delegati per mortem Delegantis, quando res est adhuc integra, et nondum Judex uti cœpit Jurisdictione, secus quando res non est amplius integra, sed causa commissa jam incœpta est; c. Licet undique 30, de offic. deleg. ubi clare deciditur quoad utramque partem, ibi: «<luquisitioni tuæ taliter respondemus, quod si jurisdictione a suo sibi collega delegata, eo vivente uti non cœperit, quia mandatum hujusmodi re integra morte mandatoris expiravit, non habet solus ofticium judicandi. Si vero ante mortem illius, jurisdictione uti cœperit demandata, vices suas, et illius poterit adimplere; » concordat cap. Relatum 19, et cap. Gratum 20, de offic. delegat. et cap. Quamvis 6, eod. in 6, et 1. Et quia, ff. jurisdict. omn. Jud. Et ratio utriusque partis est, quia per actum Delegationis non transit efficaciter jurisdictio in delegatum, donec is ea uti cœperit; et e contra per exercitium jurisdictionis ante mortem Delegantis, jurisdictio efficaciter transit in Delegatum, ut clare habetur ex d. c. Quamvis 6, de offic. delegat. in 6, ibi: Cum jurisdictio (ex quo ipsa usu non extitit) non censeatur in eum efficaciter transire. »

(45. Ut res non sit amplius integra, et sic

perpetuetur jurisdictio delegata, suflicit ciiatio partis facta per Delegatum ante mortem Delegantis; c. Gratum 20, de offic. et potest. Jud. Delegati; ubi Urbanus III, super hoc consultus respondit quod « Cum... citatione facta, negotium sit quasi coeptum... potest, et debet in causa procedi; » concordat cap. Nemini, de offic. Legati, ubi dicitur, quod urisdictio Delegatorum per Legatum Sedis Apostolicæ expiret, si ante hujus discessum a Provincia sibi commissa, citatio per ipsos facta non præcessit, ibi: «Cum jurisdictio istorum expiret, si ante illorum discessum, horum citatio non præcessit. » Hinc Glossa ibid. verb. Citatio, sic infert: Ergo si citatio præcessit, valebit commissio post discessum; sic per citationem perpetuatur jurisdictio; sic cap. Gratum 20, et cap. Licet 30, de offic. Delegat. cap. Proposuisti 19, de foro competent. cap. Ut debitus 59, de appellat. cap. Capitulum Sanctæ Crucis 30, de rescript. in quibus dicitur, quod sola citatione, sive conventione prævenitur jurisdictio aliorum; hucusque citata Glossa. Et ratio est, quia ut perpetuetur, et duret jurisdictio Delegati respectu partium, sufficit, quod res fuerit incœpta, et intervenerit aliquis actus erga partes; arg. cit. cap. Gratum, cap. Licet, cap. Nemini, cap. Proposuisti, mox cit. sed per solam citationem incipitur causa, etjudicium, cum ipsa citatio sit primus actus respectu partium, ac jurisdictionis contentiosæ erga eas exercendæ; cap. Quoniam contra 11, § Statuimus, de probationibus, et § tin. Institut. de pæna temere litigantium, ubi pro primo actu judicii ponitur citatio, adeoque ete. (46. Immo ad perpetuandam jurisdiciionem Delegati, sufficit quod ante mortem Delegantis præcesserit citatio, licet talis citatio ad partes antea non pervenerit. Ita Glossa margin. communiter recepta in Clementin. 2. Ut lite pendente, Abbas in d. cap. Gratum num. 3, et ibi Layman num. 2. Barb. num. 5. Sanchez lib. 8, de Matrim. disput. 28, n. 13. Pirhing lib. 1, decret. tit. 29, n. 179. Reiffenstuel ibid. n. 41, et alii, et colligitur ex diet. cap. Gratum, in quo habentur hæc præcisa verba : « Ante obitum Delegantis proposito citationis edicto... et quod cum citatione facta, negotium sit quasi coeptum... potest, et debet in causa procedi;» ubi, ut vides, non distinguit an citatio jam pervenerit ad notitiam, necne; et ubi lex non distinguit, nec nos distinguere debemus. Et ratio est, quia, ut res, seu causa censeatur jam incœpta, et non amplius integra, sufficit solus Judicis actus respectu partium, ex cit. cap. Gratum 20, et cap. Licet 30, de Jud. Delegat. et cit. cap. Quamvis eod. in 6, sed talis actus judicii jam intervenerit per solam citationem a Judice Delegato factam ex dict. cap. Quoniam contra 11, § Statuimus, de probationibus, et § fin. de pæna temere litigantium, adeoque

etc.

(47. Contra id tamen solet adduci textus in cap. Relatum 19, de offic. Delegat.,ubi Lucius III expresse declarat, quod tunc solum res, seu causa primum desinat esse integra,

et perpetuetur jurisdictio Delegati, quando incipitur fieri litis contestatio; ibi: « Si vero ante litis contestationem (Delegans) decessit, non est a Judicibus, quos delegaverat, ex delegatione hujusmodi procedendum, » adeoque ad id non sufficit sola citatio partium a Delegato facta. (48. Ad hanc autem objectionem, relictis variis aliis solitis dari responsionibus, respondetur, quod Decretalis Lucii Tertii in dict. cap. Relatum 19, de offic. Delegati, fuit quantum ad hoc correcta per Decretalem Urbani III, in d. cap. Gratum 20, eod. tit. Sic Glossa in cit. cap. Relatum, verb. Contestata, Tancredus et Goffredus pro hac sententia citati ab Abbate in dict. cap. Gratum, Decius in dict. cap. Gratum, num. 1. Layman ibid. 1, decret. tit. 3, num. 248, et alii: Ex quo enim (dicit Layman loc. cit.) Legibus Civilibus non sit satis expressum, an jurisdictio Delegati incoepta primum censeatur per litis contestationem, vel potius per ipsam citationem, quia pro utraque parte stant graves Auctores: hinc etiam orta est diversitas Decretalium. Nam Lucius III, in dict. cap. Relatum, priorem sententiam tamquam tutiorem secutus, respondit ad continuandam seu perpetuandam Delegati jurisdictionem requiri, quod ante mortem Delegantis fuerit incoepta litis contestatio. Urbanus autem III immediatus ejus successor posteriorem sententiam tamquam benigniorem secutus, respondit ad id sufficere, quod ante mortem Delegantis sit facta a Delegato partium citatio, cum, ut loquitur textus, & citatione facta, negotium sit quasi cœptum.»

(49. Nec valet dicere, quod data hac responsione, admitteretur in dictis duabus Decretalibus immediate in corpore juris se subsequentibus manifesta contrarietas, qualis tamen in volumine ejusdem compilationis (nisi id exprimatur non est admittenda, cum oporteat, quantum fieri potest, jura juribus concordare; cap. Cum expediat 39. de election. in 6. ibi: «Cum expediat concordare jura juribus, et eorum correctiones (si sustineri valeant) evitari.» (50. Non valet, inquam, quia non subsistit objectio allata, quando posterior Canon expresse corrigit priorem in eodem compilationis volumine positum. ut cap. Exigit 2. et cap. Felicis 3. de censibus in 6. quod simile contingit etiam in nostro præsenti casu, si non verbis omnino expressis, saltem ipso facto, cum facto ipso Carron posterior deroget priori, etiam nulla ejus facta mentione, textu expresso in cap. Licet Romanus 1. de Constitutionibus in 6. ibi: « Romanus Pontifex, quia jura omnia in scrinio pectoris sui censetur habere, Constitutionem condendo posteriorem, priorem (quamvis de ipsa mentionem non faciat) revocare noscitur. » (51. Nec valet instare, quod si Decretalis in dict. cap. Relatum 19. de offic. Deleg. ex toto fuisset correcta per subsequentem Decretalem in dict. cap. Gratum 20. eod. tit. ipsa non fuisset posita in hac compilatione, utpote per S. Raymundum de Pennafort facta, resecatis superfluis, prout testatur