4589 LISIARDI TURONENSIS CLERICI HISTORIA HIEROSOLYMITANA. 1590 Nous subsistons paisiblement du peu de revenus A juste invaseur, par une force à laquelle nous ne de notre propriété en commun. pouvons pas résister... Il faut donc,... et nous nous Notre état, notre profession, notre manière de vivre étaient approuvés, autorisés par les lois du pays. Notre propriété était garantie, protégée par elles...Les commissaires français, lors de l'entrée de leurs armées dans ce pays, nous promettaient solennellement la conservation de l'un et de l'autre... La constitution française, lors de sa publication dans ce pays, nous l'assurait, nous le garantissait. Loin de nuire au droit d'un autre, nous étions utilesà nos concitoyens par les moyens de subsistance que nous leur procurions, en donnant soit de l'ouvrage d'agriculture, d'exercice de leur métier, etc., aux français valeureux, soit de secours et assistance aux indigents et infirmes, témoin les habitants de cette commune. Noire existence civile était donc légale. Mais ce nonobstant nous nous voyons aujourd'hui chassés, bannis de notre retraite, dépouillés de nos revenus, privés de notre propriété par une puissance 115 de laquelle nous nous flattions de pouvoir attendre toute aide et protection contre l'in B soumettons. Mais avant de quitter notre cher asile, nous déclarons et protestons devant Dieu et tout l'univers, que c'est contre notre gré, et que nous nous réservons le droit et faculté de poursuivre, par tous les moyens légaux et en temps et lieu nos droits et propriétés contre qui que ce soit. Ainsi fait en notre chapitre, ce 16 février 1797, et présenté en double aux commissaires exécuteurs de cette funeste catastrophe, l'un pour être joint au procès-verbal, l'autre pour nous servir partout où besoin sera. Les requérant de nous en remettre récépissé, et avons signé, tant pour nous-mêmes, que pour notre confrère Placide Camerlynck, vicaire à Adeghem, absent. Suivent les signatures. Plus bas était : Vu par nous commissaires au recollement, nommés par arrêté de l'administration municipale du canton de Ghistelles, en date du 26 de ce mois. Oudenburg, le 28 pluviose an v de la République française une et indivisible. Et était signé Jean Allaert, agent municipal. J. F. Kemel, agent municipal. CIRCA MEDIUM SECULUM. LISIARDUS TURONENSIS CLERICUS NOTITIA HISTORICA IN LISIARDUM. (FABRIC. Biblioth. med. et inf. lat., t. IV, p. 277.) Lisiardus, Liziardus, sive Lictardus, Turonensis clericus, et ab anno 1153 ad 1168 decanus Laudunensis (1), scriptor, ut fertur, Ordinarii sive cæremoniarum et officii divini in illa Ecclesia. Eidem Barthius libro CLXVII Adversariorum, cap. 7, et in notis ad illud scriptum (2) tribuit Historiam Hierosolymitanam, quam sine nomine auctoris publicavit Bongarsius in Gestis Dei per Francos, pag. 394-621, et in qua res ab anno 1100 ad 1124 auctor prosequitur. (1) Dacherius ad Guibertum Novigentinum, p. 820. (2) In Joannis Petri Ludewig Reliquiis veterum monumentorum, t. III, p. 523. HISTORIA HIEROSOLYMITANA. (PRIMA PARS PERIIT.) INCIPIT PARS SECUNDA. (BONGARS., Gosta Dei per Francos, Ilanoviæ, 1611, fol. p. 594.) Cum audisset domnus Bujamundus, qui reversus loca sancta latius ad Christi cultum liberavisse, Antiochiam, toti jam urbi principabatur solus, ho minibus Raimundi comitis de ea ejectis, et domnus Balduinus ducis Godefridi frater, qui et ipse jam Edessæ civitatis totiusque confinis trans fluvium Euphraten regionis obtinuerat principatum, certis referentibus nuntiis, sanctum qui præcesserat Christi exercitum, et urbem Hierosolymam Deo se juvante armis cepisse, et finitimam regionem, hostibus expulsis, magna ex parte sibi subjugasse, et C lætissimi cum suis hominibus effecti, debitas proinde laudes Deo reddiderunt : dignas prosperatori la borum servorum suorum, et consummatori Christo gratiarum actiones devotissime persolverunt. Gaudent omnes, cuncti simul ketantur; Antiochia cum suo Boamundo exsultat: Edessa cum Balduino tripudiat; Euphratesia utrisque congratulatur: tantæ victoriæ participes fiunt congratulando, qui non pu gnando fuerant extremi expertes laboris. Erubesi Boamundus cum suis de reversione; de retardatione A rant invenire, dentibus ruminandas, propter mel Balduinus verecundatur; pudore suffunditur uter- leum saporem, ingerebant: plus inde saporis capeque, quod gloriarum suarum titulis supremæ laudis victoria non annumeretur. Quamvis ejusdem fuerit virtutis et cautelæ ad muniendas defensandasve noviter expugnatas regio. es remansisse, cujus et ad expugnandas præcessisse. Aut nihil enim valuisset, aut parum, de Syria seu Euphratesia ejectos in Persidam usque Persas expulisse et Turcos, si omnino Christianorum abscessu defensoribus vacue, reinvadendæ relinquerentur hostibus regiones. Quin potius extremæ dementiæ fuisset, tot et tantos pro reparando in regionibus illis nomine et cultu Christiano labores sudasse et agones, si terras patrias, quas Christo sanguine pepererant suo, resumendas scilicet relinquerent inimicis. Proinde et in profectione aliorum et istorum remansione divina agnoscatur operata esse providentia, et ut utrobique: : Non omini, sed nomini tuo, Christe, detur hæc gloria. Tua est potentia, tuum regnum. Domine. Tu Hierosolymam cultoribus tuis reddidisti; tu, Babylonios coram ipsis attrivisti: tu, nihilominus Balduinum et suos, innumeras Persarum multitudincs cum parva cultorum tuorum manu sæpius invadentem in Mesopotamia finibus, sæpiusque vincenteni, fugantem, proterentem, confortasti, adjuvisti, magnificasti. Denique cum cognovissent Persæ, quod et Balduinus et Boamundus Hierosolymam, ut Deo yota sua persolverent, collegas suas subsequi cœpissent, conglobati rursum Edessenæ regionis partem invadunt; quos ibi reperissent cultores Christi, C tanquam oves sine 'pastore, lupina rabie voraturi. Contra quos Balduinus cum parva satis, sed electa suorum turma, subito reversus occurs, in suis eos castris securos, et nihilominus quam Balduini reeursum suspicantes, improvisus repente aggreditur; castra perrumpit, hostes perturbat, expugnat inimicos alios occidit, alios fugat: sicque deletis hostibus, et victoria potitur, et præda ditatus opima, cum suis ad propositum iter revertitur; Boamundumque recursum ipsius prope oppidum, quod Vaienium dicitur, præstolantem brevi assequitur. Applicuerat in portu Laodicensi archiepiscopus quidam Pisanus, nomine Daimbertus, et cum eo Itali plures atque Tusciani: aderat et quidam alius de Apulia episcopus: hii omnes simul satis amicabiliter glomerati, ad viginti quinque millia tam equitum quam peditum poterant æstimari Qui omnes Saracenorum fines latius introgressi, impossibile dictu quanta vel de infestationibus Paganorum, vel de cibariorum penuria et homines et jumenta sustinuerint pericula adeo ut plerique urgente inedia, equorum vel asinorum, vel et camelorum carnes compulsi fuerint manducare, ut vel ad qualemcunque cibum proficerent jumenta, quæ ad iter explendum defecissent. Inveniebantur aliquando arundines quædam, vulgo dicta cannameles, de quibus confici aiunt mel sylvestre, unde et nomen ex canna et melle compositum videntur habere has qui pote B scentes, quam vigoris. Torrebantur algore hiemis viatores; et imbrium continuatione, tam homines quam jumenta solvebantur. Plerique et nobiles viri, deficientibus jumentis, de equitibus pedites facti, cogebantur incedere rescellulis suis sarcinati : et quas gestabant, ut earum subsidiis utcunque relevarentur, earum cneribus nonnulli deficientes, pene ad mortem fatigabantur. Sed vincit omnia sancio fervens desiderio Christi populus, nec cessavit donec perveniens Hierusalem, vota sua Domino reddidit, adorans eum in loco ubi steterunt pedes ejus. Occurrunt sibi et quæ præcesserant, et quæ nunc successerant tribus tribus Domini, et vere testimonium Israel ad confitendum nomini Domini. Occurrit Balduino Duci, dux, idemque frater ipsius Rex Godefredus, seque invicem in osculo sancto salutantes, de sua vel sospitate vel laboris tam diuturni, tam gloriose consummati prosperitate congratulantur. Consummant desiderium suum simul omnes milites Christi, loca sancta circumeunt. Terræ Sanctæ basia devotissima infigunt; vixque possunt avelli ab aliis, nisi quod aliorum desiderio et amore alia coguntur deserere. De Hierusalem, pervolant in Bethleem, revolant in Hierusalem, de Bethlehem, nunc sanctissimi sepulcri, nunc præsepii amore raptati: horrebat adhuc et sordebat aer et terra, fetore cadaverum recens occisorum, ipsaque immensitate horroris, quantam populo suo Christus præstitisset de Turcis victoriam commendabant. Recreatis ili a tanto vel viæ vel famis labore et hominibus et jumentis, post celebrata in Bethlehem annua Natalis Dominici cum summo gaudio solemnia et memorato superius Daimberto archiepiscopo, Hierosolymis Patriarcha, electo: quidam quidem cum ducibus Boamundo et Balduino elegerunt Antiochiam redire, quidam vero Hierosolymis remanere, cum rege Godefredo. Anno ab Incarnatione Domini 1100 memorati duces Boamundus atque Balduinus, cum de ilierosolymis ad sua reverterentur cum suis, per Galilæam venerunt usque Paneadam : hæc est quæ in sanctis Evangeliis Cæsarea Philippi nominatur: urbs inclita satis, a filiis Dan antiquitus ad radices montis D Libani ædificata; sed temporibus Augusti seu Tyberii Cæsaris reædificata diligentius a Philippo, filio Herodis, et Cæsarea est Philippi cognominata. Oriuntur ibi duo fontes, quorum quidam Jor, alter vero Dan nuncupantur : horum et fluenta et vocabula sui compositione Jordanem efficiunt fluvium, qui exinde usque in lacum, qui Alphatites, vel potius Mare Mortuum dicitur, percurrens, et nominibus perdit et flumen hic est lacus, imo tenebrosissima quædam et impermeabilis abyssus, illius Pentapolis vorago horribilis, quæ perditionis impiorum adhuc permanet testis. Dicitur autem Mare Mortuum idcirco nominari, quod nihil vivum nec ex se gignere possit, nec aliunde forte immissum nutrire.Ita non modo horribili vastitate terra ibi damnata est, A sane cujus proditoris instinctu, Admiratus quidam, Danisman nomine, cum magna Turcorum gente, haud longe ab eadem urbe, insidias proficiscentibus tetendit et Boamundum cum suis inconsulte prorsus et omnino incaute, quia nimis secure, venientem, undique de insidiis irruens gens nefaria circumvallavit subito; et usque adeo repentino et improviso incursu perturbavit, ut non dico pugnare, sed nec arma pugnaturus corripere quisquam posset. Ita disgregati omnes, et in fugam versi, heu, proh dolor! ludibrio hostibus facti, plurimi perempti, nonnulli capti, paucissimi fuga elapsi, et arma et castra atque etiam vecturas cum omni substantia perdiderunt. Boamundus ipse comprehensus a Turcis, captivus abductus, luctum et desolationem permaximam suis sed aqua sterilitate. Nam et solum si qua forte fructificat, forinsecus et gratum colore, et specie solidum videtur; intrinsecus vero, vel tactu vel gustu probatur inane: ita foris, pretendit gratiam; intus, favillam abscondit. Terra quondam paradiso Dei, ut Moyses ipse testatur (Genes., x1, 10), persimilis; nunc horroris atque salsuginis effecta, etiam in ipso germine suo existit umbra mortis. Talia perditorum quondam terra, perditionis adhuc præfert signa, ut jussu ipso discant corruptionis et nequitia sectatores, cui sint fine perditioni mancipandi : quin potius ut pertimescant et desinant ad ea libidinis opera ardere, quæ cos faciant sempiterno igne ardere; caveantque eo desideriorum turpium fumo fuliginari, unde fumus tormentorum eorum, sicut B reliquit. Qui cum adhuc ante urbem Meletinam, Scriptura dicit (Apcc. xiv, 11), ascendat in sæcula sæculorum. Sed de hoc sufficiat ista breviter memorasse: nunc ad propositum recurramus. Igitur ducibus præfatis cum comitibus suis ad sua, prius per Tyberiadam et dehinc per Paneadam revertentibus, occurrunt cum multitudine grandi de Damasco, noeituri si possent, qui corum insidiantes operiebantur transitum; Saraceni, confidentes plurimum de victoria, pro eo quod inermes et de labore viæ nimis defatigatos illos didicerant esse viatores : et de armorum quidem inopia non omnino falsa erat eorum suspicio, quia et lanceis carebant nostri, et sagittis parum abundabant; et arcus ipsi, qui locis illis glutino compaginari solent, assiduis imbribus humectati pene omnes, laxi erant et soluti. De victoriæ tamen obtentu, fefellit hostes militum suorum Christus; et de manibus eorum qui jam sibi eos comprehendisse videbantur, solertia ducum, eos clemen!er eripuit. Et Boamundus quidem in primo agmine, occursus hostium propugnabat et impetus; Balduinus vero in extrema parte versutias et insectationes improborum quassabat. Evaserunt tandem periculum illud Christi milites, et evicerunt discrimen tam studiose sibi, tamque feraliter intentatum. Quod in tali articulo evasisse, non minus optabile fuit jam conclusis jamque captis, quam vicisse. Nam et hostibus ipsis non minus ingessit confusionis, in tanta opportunitate obtinendi victoriam, perdidisse quam fugisse. Itaque ipsis videntibus e D regione munitionis ipsorum, quam Balaac nuncupant, castra sua locaverant nocte illa Christiani, sequenti die per Tortosam et Lavdiciam transituri: ubi comitem Raimundum, quem ibi reliquerant, adhuc reperientes, sed propter victualium caritudinem et inopiam cum co diutius remorari non valentes, alter ducum cum suis ad suam properavit Edessam; alter vero Antiochiam suam cum suis gaudenter ingressus, jucundissime a suis est susceptus. Ubi cum per sex menses suum, ex more, strenue ageret principatum Gabriel, urbis Meletina primus, per legationem cum eo fœdus pepigit, et sui ipsius et ejus, cui præsidebat, urbis deditionem illi pactus ad quam cum Julio mense, cum paucis pergeret recipiendam, incertum. quam Danisman obsidione cinxerat, captus tenere→ tur, præciso sui capitis cincigno, et Balduino per quemdam transmisso, mandat et cum omni supplicatione lamentabiliter postulat, ut sibi citato pro Christi amore succurrere festinet. Audito Balduinus tam miserabili infortunio, vehementissime tristis efficitur: deflet amicum, collegam plangit, communem casum lamentatur. Nec differt heros cordatissimus ad succursum, si posset, amici cum quanto poterat exercitu, junctis et sibi Antiochenis, properare; seque pro liberando, si prævalet, collega omni exponere periculo. Verum Danisman, Francorum sibi concursu prænuntiato, eorum veritus animositatem, urbem quam obsederat relinquit; et inseC quenti se per triduum Balduino, nullam congregandi copiam fugitans facit. Ita quasso labore Balduinus et sui, dolentes revertuntur: Boamundus vero captivus, ut dictum est, abductus, diligentissime custoditur. Regredienti Balduino Gabriel occur rit, et se et urbem illis dedens: firmatis itaque cum Gabriele amicitiis, et urbis custodia sua Balduinus diligenter commendata, Antiocheni quidem orbati principe suo, Antiochiam mosti redeunt; Baldui nus vero, cum Edessenis revertitur Edessam, ubi cum sua pace gauderet, et aliquanta frueretur prosperitate, germanum suum, ducem videlicet Godefredum, vix anno in regno Hierosolymorum expleto, cunctis deferentibus nuntiis, didicit apud Hierosolymam xv Kal. Augusti, diem extremum clausisse; seque ipsum ab omni Hierosolymorum populo regni successorem decretum esse, et electum. Dolet quidem de fratris morte dux, sed de regni decreta non minus gaudet hæreditate. Itaque communicato cum amicis consilio, terram suam cuidam propinquo suo, comiti scilicet Balduino regendam committit, et custodiendam; ipse vero cum cc fere militibus, et peditibus DCC Hierosolymam tendere disponit; et mirantibus multis, et amicis horrescentibus, quod cum tam modico comitatu, tam periculosum iter aggrederetur, per tot hostium regiones transiturus, unde plerique periculis se subduxerunt, pavefacti. Ventum est Antiochiam, et inde Laodiciam, inde Gibellum, deinde Aracleam. Cumque per Tortosam et Archas castrum, Tripolim usque fuisset perven- A ceptos valerent. Quod et facerent facillime nisi pius tum, Tripolitanorum rex, nondumque Christianus, sed Christianis non omnino inimicus, in castris suis Balduino et suis victualia pro munere abundanter præberi fecit, innotescens etiam ipsis quod Duchac rex Damasci, et Gmahadole rex Calipti, cum multis Turcorum, Arabum, et aliorum Saracenorum catervis, angustias locorum præoccupassent, transitum operientes Christianorum. B Est enim haud longe ab urbe, quam Beritum vocant, prope mare, meatus arctissimus quidem, sed inevitabilis illac viantibus, cujus angustias si prius occupaverint viri centum, centum millibus transitum facillime obcludere possint, montium et maris objeetibus, caveis etiam antrorum undique muniti. Hunc itaque locum Damasceni præoccupantes et Calipteni, cum præcurrentes Christianorum exploratores accedentes ad se statim impugnare cœpissent, qui pone sequebantur ordinato per acies comitatu tolʊ, auxilium eis de cœlo præstari in tanta necessitate devotissime precabantur. Nec defuit suis clemens ubique bonitas Salvatoris. Nam primo quidem congressu, plures hostium in insidiis suis confestim occisi, alii vero adeo perterriti sunt ut congredi formidantes, pugnam desererent, seque ipsos in caveas antrorum, vel montium angustias receptantes, de prohibendo potius transitu quam de conflictu agitando curarent. Quod cernentes Christianæ vel dux vel signiferi militiæ, eodem quo confligere cœperant loco castra locant sua: videlicet ne, si ad modicum vel hospitandi gratia retrocederent, infractam bostium animositatem, quasi formidantes, rursus adversum se concitarent. Noctem illam fere omnes tam homines quam jumenta, et incibati et sine potu, duxerunt insomnem. Simulabant contra hostes audaciam, sed parum de vita confidebant. Periculosum erat in castris manere; periculosius angustiarum fauces transeundas adire; periculosissimum retroducendo fugitare. Ita cum neque de fuga consilium, neque spes ulla patesceret de victorią, de salute fere omnis fiducia perierat. In tanta anxietate nocte illa in castris suis languerunt Christiani: longa erat anxiis nox, præ acerbitate languoris; sed præ horrore formidatæ, jamque velut ante oculos posita mortis non minus timebatur lucis accessus; aurora, D quam desirantes metuebant, illuxit. Consilium vel transeundi angustias, vel quod magis sperabatur moriendi gloriose in bello libratur a primoribus, et ab omnibus firmatur. Collectis papilionibus, seu quibuslibet aliis rebus, onerata jumenta præ se minantes, armati milites ab irruentibus undique hostibus defensant; gressum versus angustiarum accessum tendunt. Circumvallant gradientes, et de montibus et de mari concurrentes undique Saraceni, clamoribus immensis perstrepunt sagittis et missilibus appetunt, gladiis minitantur nudatis, si mulque post tergum et ab utroque latere, velut oves, ad angustiarum fauces eos minabant, ut ibi conclusis pro libitu illudere, atque pessumdare sic inter Christus et suis in extremo conclusis articulo, tanto mirabilius, quanto insperatius consilium inspiraret, et ministraret auxilium; et inimicis suorum utrumque mirabiliter subtraheret. Nam cum inter vociferantes undique, et gladios suos in mortes piorum impios exerentes, pii et fideles Christi planitiem quandam angustiis illis pene contiguam occupassent, fantam cordibus suorum subito præsens ubique in opportunitatibus, in tribulatione pius Jesus immisit fiduciam ut audacissimo recursu impetitores suos impeterent, conglobatorum cuneos irrumperent, dispergerent, trifariamque disgregatos fugarent; adeo ut effusi nunquam ultra vel resumere vires, vel in aciem se recolligere prævalerent: aliis ad montana fugientibus, postremi quique gladiis insequentium trucidantur; alii de præruptis vel scopulis rupium vel montium cacuminibus, in præceps acti colliduntur; alii lintribus vel scaphis etiam per mare, quam pernicius possunt, aufugerunt, timentes ne etiam classem sibi possent eripere Christiani. Hoc plane mirabile erat intueri, per mare fugientes se non nisi per terram insectantes : quia non satis sibi fore crederent Christianorum evadere manus, littus deserendo, nisi et fugiendo longius evasissent et visus. Quare hoe? nisi ut manifestissimo claresceret indicio, istud non nisi opus esse virtutis ? Quare hoc? nisi ut Christiani et vere filii Israel, suv:n el terra et mari pro se pugnantem videntes Dominum, gratulabundo concentu clamarent : « Si Deus pro nobis, quis contra nos (Rom. vin, 31). › Ecce etenim compleri etiam visibiliter cernebant divinum illud promissum: Persequuntur quinque do vobis, centum alienos; et centum e vobis decem millia (Levit. xxv1, 8). Quin potius fugiebant kostes etiam illic, ubi se neminem persequi posse non nesciebant. Tantum cordibus eorum terroris, tantum invalitudinis immiserat Omnipotens, ut plurimi paucissimos, sed pios impii, non dicam impugnare, sed nec respectare auderent. Obstupuerant adeo præ formidine et pene diriguerant, ut velut ad quid venissent non advertentes, projectis armis, inermes dexteras et nudas cervices ferientibus objectarent. Ecce, quo modo victi sunt, qui se jam vicisse gloriabantur ! Vincuntur victores a victis, a captivis captivatores capiuntur; et ab eis quos se jam vinctos tenere putaverant, vinciuntur, asservantur, distribuuntur. Postquam itaque fere toto illo die hostes suos persecuti sunt, ad castra eorum reversi, et spoliis ditati opimis, armis quoque peremptorum collectis, consultius fore visum est duci ut in quoddam proximum sed vastum castellum secederent ; ibique post tantæ cædis laborem, nocte illa sub olivis quiescerent et virgultis. Sequenti die, primo diluculo dux, cum aliquantis de militibus suis, ad angustias jam meatus accessit, explorare per se volens si qui adhuc ibi superessent qui transitum possent prohibere Saraceni. Sed neque in hoc minus quam in cæteris se probavit virtus Christi, quod omnino. sed garriendo veridici, Servabat castas humilis fortuna Latinas, Et labor in noctes et proximus Annibal urbi; et nostri Hierosolymitæ ex bellorum et laborum assiduitate, et in humilitate deprimantur, et consti ingantur in castitate. Minus quippe superbire libet, ubi vix licet vivere: minus delectat fornicari eos, qui assidue timent etiam mori. Bella itaque exteriora, interiorum sunt sæpe peremptoria bellorum. Hostes visibiles invisibilium sunt vel repressio vel oppressio inimicorum. Proinde contra spiritualia nequitiæ in cœlestibus, bella Hierosolymitis nostris. necessaria semper credenda sunt ea, quæ adversus carnem et sanguinem, hoc est adversus Ascalonitas, cum rex Balduinus venisset cum eo quem, Christo duce, ductabat Christianorum exercitu, egressis adversus se hostibus tam impetuoso restitit congressu, ut statim intra monia refugere compulsi, foras erumpere ultra non fuerint ausi. inexpugnabilem locum hostes omnes deseruerant A bus vitiosis: ut juxta dictum illud satirici quidem pavefacti. Quo solerter satis explorato, jussu ducis commilitones ejus ignem accenderunt in cacumine montis ut viso, sicut condictum fuerat, fumo, qui in castro resederant, omnes subsequerentur. Ita prosperante Deo convenerunt omnes, et liberam habentes viam, cum omnibus rebus suis transierunt : hospitatis autem prope Berittum, Admiratus ipsius, timore potius quam amore permotus, victualia scaphis gestantibus transmisit. Sidonii quoque, et Tyrii, sed et Ptolomenses, transeuntibus prope se, victualium convectatione fingebant amicitiam; sed non nesciebantur cor habere nequam. Oppidum, quod Caiphas nuncupant, co em anno ab Hierosolymitis recuperatum, Tancredus quidem jam possederat : sed quia jam Balduino malivolus esse cœperat, no- B continua sustinent bella. Ante Ascalonem igitur lentibus ad se intrare cives panem et vinum extra muros vendiderunt, Tancredo, providente Deo, tunc absente. Transeuntes autem Cæsaream Palestinæ, venerunt Joppen civitatem maritimam, ibi ducem Balduinum tanquam regem suum Franci gaudenter susceperunt. Properantibus exinde Hierosolymam, tota simul extra muros occurrit Ecclesia, eumque lætabundo satis processu excipiens usque in Dominici Sepuleri templum cum hymnis et laudibus deducit. Ibi firmatis cum rege, Christiano more, fœderibus, et rex et qui cum eo venerant, a labore, et Hierosolymorum populus a desolatione principis, Deo et Christo favente, quieve runt. Solus Patriarcha Daimbertus, cum paucis, huic tam celebri regis defuit exceptioni: eo quod el regi, et aliquantæ vel cleri vel populi parti, jam cœperat de quibusdam esse exosus: unde et extra sedem, alias versabatur privatus. Propter quod et coronandi regem, usque ad sequentem Dominici natalis solemnitatem, solemnitas est dilata: simulque ut tunc, sicut decebat, gloria coronæ regalis gloria fieret clamor ex gloria tam gloriosissimæ festivitatis: pace interim inter patriarcham et regem, inter clerum et archipræsulem tractata diligenter el reformata. Interim rex consilio cum proceribus habito commodum duxit finitimas hostium regiones intrare, et in ipso regni sui primordio Turcanæ feritatis insolentiæ, probitatis suæ, quasi gustum propinare commodius fore judicans hostes in terris et urbibus suis aggredi, quam ad se aggrediendum eis ex dilatione cornua sinere erigi. Elegit itaque rex cum electa militie Christianæ manu primo omnium Ascalonitas expetere gentem videlicet rebellem semper, et Christianæ pacis æmulam, malignitatis totius adversus servos Christi nutriciam', in qua et de qua pullulant semper assidua bellorum omnium et laborum fomenta. Quam et urbem et gentem, sicut de antiquis scriptum est, idcirco credendum arbitror Dominum vel delere vel servis suis tradere noluisse, ut semper in eis experiatur Hierusalem, et habeant consuetudinem præliandi : ne videlicet per otium pejoribus ininicis deterius impugnentur et expugnentur, mori Proinde videntes Christiani nullam sibi tunc fieri copiam congrediendi, vicinas regiones perambulare maluerunt, quam ibi frustra diutius immorari. Ob quorum metum, locorum incolæ, et se et sua et animalia intra latebras occultabant cavernarum: e qui bus cum fumo speluncarum ingressibus admoto, cogerentur exire, comperto quod plurimi eorum soliti essent exercere latrocinia in Christianos, et viantibus insidiari, sine dilatione aliqua statim sunt om→ C nes jugulati. Syris tamen, qui inveniebantur inter eos, ob nomen Christi, quod utcunque retinent, parcebatur. Peragrata itaque, et armis atque incendiis tota fere illa depopulata regione, consultum etiam est in Arabiam transire, terrorem ubique spargere, parcere subjectis, et debellare superbos. Transeun. tes itaque per montana, prope ea loca quæ sepulturis patriarcharum habentus insignia, ventum est in vallem antiquitus, ut Scriptura dicit (Gen. xu, 10), Paradiso Dei similem; nunc autem, imo salis olim, umbram mortis et perditionis : vallem scilicet Sodomorum atque Gomorrhæorum, civitatum igne et sulphure perditarum; et in locis quibus absorptæ sunt, lacum habentem, imo abyssum, sicut su→ pra memoratum est, impermeabilem. Quam etiam Mare Mortuum, seu salsissimum Scriptura nominare est solita (Jos. 111, 16; Deut. 1, 17, seq.), tam pro eo quod nihil gignere vivum possit, vel nutrire; quam etiam quod gustum et tactum probetur, super omnia amara, amarum. Hoc nullum undique, nisi forte in subterraneis, habet exitum; nullum in se flumen recipit nisi ab Aquilone Jordanem, unde etiam lacus congrue nuncupatur: cujus longitudo in meridiem stadiis porrigitur fere septingentis, latitudo vero CL stadiis patet. Unde et convenientius creditur scelestæ quondam gentis habitaculum fuisse cujus impuritatem gentis, cum divina non ferendam ultra judicasset severitas, terra hiatu vas stissimo dehiscente, et gentem nefariam tortis cœ |