Page images
PDF
EPUB

:

est, in ipso initio vitæ christianæ, quo nomine consecratus, quo sanguine sit lotus, quam in spem regeneratus. Horum enim summam esse, Deum creatorem, bonorum remuneratorem et malorum vindicem, tum mediatorem ac redemptorem Christum alienos ergo à vitâ christianâ, christianisque sacramentis esse, qui non ea explicitè crediderint. His enim comprehendi vitæ humanæ et christianæ finem, ejusque adipiscendi unicam viam, Christum, à quo et dictum est: Ego sum via, veritas et vita: et: Nemo venit ad Patrem nisi per me:et: Creditis in Deum et in me credite (1): et: Hæc est vita æterna ut cognoscant te solum Deum verum, et quem misisti Jesum Christum (2).

Hæc assiduè in prædicationibus inculcanda: hæc præsertim in pœnitentiæ sacramento, ab omnibus, maximè verò à rudioribus requirenda, secundùm eam formam dominicæ et apostolicæ interrogationis: Tu credis in Filium Dei (3)? et: Si credis ex toto corde licet baptizari: et: Credo Filium Dei esse Jesum Christum (4). Non ergo sine eâ fide etiam actuali, quemquam justificari posse, dicente Apostolo: Sine fide impossibile est placere Deo (5): et: Justus ex fide vivit : et : Per fidem ambulamus (6), ac meritò prædicatur à Gregorio papâ VII neminem in pœnitentiâ justificari, qui non ad fidei recurrat originem. In quo enim nomine baptizamur, in eo et pœnitentiam agimus, et per pœnitentiæ lacry

[merged small][merged small][ocr errors][ocr errors][merged small]
[ocr errors]

mas ac labores, secundi baptismi recipimus gratiam.

III. De spe et charitate.

Pari quoque studio spem esse excolendam (1), hoc est, eam virtutem quâ speramus vitam æternam, quia eam repromisit Deus diligentibus se (2); Deus, inquam, qui non mentitur (3); eâque mercede, hujus vitæ, quæ militia est et tentatio ærumnas consolamur : quam sanè mercedem Deum ipsum esse maximè, intelligere debeamus, et cum Psalmistâ dicere: Quid mihi est in cœlo, et à te quid volui super terram ? Deus cordis mei, et pars mea Deus in æternum (4).

spe

Éâ incitari et inflammari nos ad amorem Dei, dum eum in hâc vitâ desideramus, et amamus, quem æternâ charitate dilecturi sumus ; quoniam scriptum est: Charitas nunquam excidit (5).

Hoc ergo mandatum primum et maximum (6), ac beatæ æternitatis initium, iis verbis à Deo ipso est traditum, quibus non jubeatur unus aut alter actus; sed tota christiana vita atque ipsa mentis intentio in unum Deum transferatur (7). Scriptum est enim: Audi Israel: intentos nos vult ad rem omnium maximam : Dominus Deus tuus, Deus unus est. Hoc est caput; tum hæc consectanea : Et diliges Dominum Deum tuum ex toto corde tuo et ex totá animá tud, et ex toto intellectu tuo, et

(1) Advers. prop. 1. — (2) Jac. 1. 12. — (3) Tit. 1. 2. (4) Psal. LXXII. 25, 26. (5) I. Cor. XIII. 8. -(6) Matt. xx11. 38.—(7) Advers. prop. 12, 13, 14, 15, 16, 17, 140,

ex omnibus viribus tuis, et ex totá fortitudine tud (1): quibus sententiis sapientia divina vim omnem suam non tantùm exeruisse, sed etiam exhausisse videatur, ut imponeret nobis tam necessarium quàm suave diligendi jugum, quo non graventur animæ, sed potiùs releventur: Jugum enim meum suave est, et onus meum leve (2).

Eum amoris actum, non conceptis formulis, sed vero corde exercendum, dum Deum cogitamus, in Deo oblectamur, sicut scriptum est: Delectare in Domino (3); Deum invocamus caste dilectionis auctorem, idque sedulò agimus, ut maximè et præ omnibus Deus nobis cordi sit, non semper tenero illo pietatis sensu, sed sanè vehementi, firmoque mentis affectu. Hunc enim, teste B. Augustino (4) rectum esse et simplicem oculum, quo totum corpus nostrum, hoc est omnia opera nostra sunt lucida (5), cùm illud aspicimus quod aspiciendum est, atque intelligimus omnia opera nostra tunc esse munda et placere in conspectu Dei, si fiant simplici corde, id est intentione superná, fine illo charitatis, QUIA ET PLENITUDO LEGIS EST CHARITAS (6). Hanc veram observantiam mandatorum Dei: Ama, inquit, Dominum Deum tuum, et observa præcepta ejus (7) : et: Si quis diligit me sermones meos servabit: et : Qui non diligit me, sermones meos non servat (8); ut qui non diligit, tot divinis constrictus vinculis, quò se vertat nesciat.

(1) Deut. vi. 7. Marc. x11. 29, 30. Luc. x. 27. —(2) Matt. x1. 30. (3) Psal. xxxvi. 4.· -(4) Aug. 11. de serm. Dom. in monte 13.-(6) Rom. XIII. 10. (7) Deut. XI. I.— (8) Joan. XIV.

(5) Matt. VI. 22. 23, 24.

Hâc etiam charitate, divina mandata, non tantùm observari, sed etiam diligi: Mandata, enim tua dilexi: et, servus tuus dilexit illa (1); cùm pius animus non tam minis legis territus, quàm justitiâ ac veritate delectatus, est amicus legis, et mandata recogitat et scrutatur, fitque illud quod dicitur : Liga ea in corde tuo jugiter, et circumda gutturi tuo: cùm ambulaveris gradiantur tecum, cùm dormieris custodiant te, et evigilans loquere cum eis (2). Quæ dicta Salomonis ex ipso legis præscripto manasse intelliget quisquis hæc legerit: Eruntque verba hæc, quæ ego præcipio tibi hodie, in corde tuo, et meditaberis in eis sedens in domo tud, et ambulans in itinere, dormiens atque consurgens (3); atque hæc ab ipso Dei amore proficisci docet de amando Deo præfixa sententia: Diliges Dominum Deum tuum ex toto corde, cui deinde reliqua ut consectanea attexantur.

Cùmque omnes actus vitæ christianæ charitas complectatur, tum habet illa quidem singulares actus suos, quibus ad amandum Deum mens ipsa se excitet, sicut à sanctis dictum legimus: Diligam te, Domine, fortitudo mea (4); et : Cor meum et caro mea exultaverunt in Deum vivum (5) : et : Mihi vi vere Christus est, et mori lucrum (6) : et : Desiderium habens dissolvi, et esse cum Christo, multò magis melius (7), et alia, quibus divini amoris ignis vel excitetur vel erumpat.

Quod autem quidam eò se ab actu amoris excu

(1) Ps. CXVIII. (2) Prov. VI. 21.- (3) Deut. vI. 6. etc. XVII. I. -(5) Ps. LXXXIII. 3. — (6) Philip. 1. 21. (7) Ibid. 23.

(4) Ps.

satos

[ocr errors]

satos putant (1), quòd habituali infusâ charitate informentur, atque ita, habitu ipso, legi satisfaciant longè est absurdissimum. Cùm enim adsint habitus, ut actus faciliùs, promptiùs, constantiùs, frequentiùs, atque omnino, ut aiunt, connaturaliùs exerceri possint, vanissimum juxta ac turpissimum est aucupari cessandi occasionem, unde profluere actus ipse, ipsum exercitium debeat. Neque enim habitus ad supplendos actus, sed ad incitandos eos instigandosque institutus, aut præcepti exercendi obligationem tollit, sed quò faciliorem ac promptiorem, tantò strictiorem atque arctiorem facit.

Quàm verò familiaris ipse actus amoris esse debeat, ipsa quotidiana oratio docet, cùm nihil aliud nisi amorem spiret illud: sanctificetur nomen tuum : et: adveniat regnum tuum: et: fiat voluntas tua; ipsum denique patris nomen amorem eliciat atque advocet.

Quis verò adeo in amando segnis ac frigidus (2) ut communione dominici sacramenti ad amorem non inardescat, cùm Christus adveniens, suum illud ingeminare et inculcare videatur: Sicut misit me vivens Pater, et ego vivo propter Patrem, sic qui manducat me et ipse vivet propter me (3)? Sed nec existiment communionis actu coerceri præcepti vim, cùm vivere propter Christum, non unum actum sonet, sed totius animi stabilem ac perpetuam conversionem in Deum.

Occurrat etiam incentivum divini amoris: Hoc

(1) Speciatim advers. prop. 16, 140. - (2) Ibid. 72, 73, 74, 140. (3) Joan. vi. 58.

BOSSUET. VII.

19

« PreviousContinue »