B patimur. Alterum malum in anima ad corruptionem A pervenis. Facis opus? si non finis, non perficis. Ergo per culpam; alterum malum in corpore ad correptionem per pœnam. Contra utrumque malum Salvator noster remedium præstat, memoriam sanctorum suorum. Dum enim cogitamus quod fecerunt, excitamur ad imitationem bonorum operum. Duin vero consideramus quod perceperunt, consolamur per participationem gaudiorum. Prima eruditio est cum per patientiam illorum ad tolerantiam roboramur; secunda, cum per tentationem eorum ad cautelam instruimur; tertia, cum in correctione illorum post culpam ad spem erigimur. Quia enim eos post lapsum criminis per poenitentiam resurrexisse, et nunc cum Domino Deo in gloriam lantam assumptos videmus, nobis quoque licet in peccata gravia lapsis, nequaquam de Dei misericordia desperandum esse agnoscimus. Et quia rursum antiquum bostem, etiam contra electos Dei aliquid præsumpsisse legimus, quanta cautela adversus ejus insidias vigilandum sit non dubitamus. Postremo dum eos qui bona operati sunt, tanta propter Deum mala pertulisse recolimus, aperte nobis ostenditur quantum nos qui mala fecimus, in adversis patientes esse debeamus. Est et alius fructus quem memoria sanctorum devotis mentibus profert. Nam duma ipsorum gaudia per congratulationem aspicimus, ipsi quoque in nostra miseria ex hac quam charitas in nobis parturit lætitia consolamur. Primum siquidem gaudemus pro illis, ut postmodum etiam gaudeamus cum illis. Primum pro illis gaudemus per C charitatem proximi, in qua positum est meritum nostrum; deinde cum illis gaudebimus in charitate Dei, ubi servatur præmium nostrum. Dignum enim est, ut præfati sumus, ut qui nunc gaudemus pro illis, postmodum etiam gaudeamus cum illis, ut primum gaudium consolatio sit in via, secundum gaudium plena exsultatio sit in patri. Hoc igitur gaudium festum nostrum est in quo post laborem et dolorem nostrorum operum respiramus nunc ex parte post intervalla quædam temporis, donec illud percipiamus in plenitudine æternitatis. Hic quorumdam sanctorum memoriam certis temporibus recolimus, ibi visionem omnium sanctorum sine intervallo temporis semper habebimus. Hic quasi parvulis nutriendis per partes instillatur consolatio, quando D festa singulorum sanctorum per temporum intervalla distinguimus; ibi perfectis tota simul influet plenitudo, quando præsentibus cunctis erit Deus omnia in omnibus. Providenter itaque, fratres, u, sicut Deus vos reficere dignatus per exempla sanctorum, ita et vos ipsum reficiatis per imitationem sanctorum. Quod ipse præstare dignetur, etc. TIT. CXIV. Quod finis legis Christus est, et de bono finis. Fratres, finis legis Christus est ad justitiam omni credenti (Rom. x). Qui autem ad finem non pervenit nondum consummatus est: Quidquid enim est quandiu finis non est, nondum totum est. Curris viam? quantumvis pergas si ante finem subsistis, non finis consummatio est, finis perfectio est, finis perventio est; et nihil plenum sine fine. Nihil ergo tibi sufficiat ante finem; nihil sufficiat præter Christum, quoniam Christus est finis. Donec Christum habeas non requiescas; non deficias donec ad Christum pervenias. Christus veritas est, et Christus sapientia est. Si habitum virtutis et similitudinem foris assumpsisti, cœpisti. Si veritatem intus habes, perfecisti, et habes finem Christum, quia Christus veritas est. Si vere sapis, et quod sapiendum est sapis, Christum habes et sapientiam habes, quoniam Christus sapientia est, et ad finem pervenisti, quoniam Christum invenisti. Christus enim lumen tuum est, quo illuminaris ad virtutem diligendam et ad veritatem cognoscendam. Non est autem vera sapientia aliena investigare, sua ignorare. Et propterea nec sapientia mundi, nec prudentia sæculi veram sapientiam contingit, quoniam illa aliena inquirit, ista non profutura colligit; quod non probat veritas Christi, nec docet sapientia Christi. Propterea, fratres, illam sapientiam quærite quæ vera est, ut eam sciatis quæ ad salutem vestram pertinet, quoniam in illa Christus est, et illa in Christo est, et qui habet illam, Christum habet. Studete ergo veritatem habere, et sapientiam veram habere; et habebitis Christum finem vestrum in quo vos consummari oportet. Totum bonum vestrum Christus est, ipse virtus vestra, ipse sapientia vestra, ipse exempluin, ipse adjutorium, ipse victoria, ipse corona. Ipsum diligite, ipsum desiderate, ipsum amplectimini animo dilectionis, et recompensate vicem retributionis. Quantumcunque feceritis minus erit quam quod ipse pro vobis sustinuit. Nondum enim restitistis usque ad sanguinem. Recordamini passionis ejus, recordamini patientiæ ejus, recordamini mansuetudinis et humilitatis ejus Cum malediceretur, non maledicebat; cum pateretur, non criminabatur (I Petr. 11); cum laudabatur, non gloriabatur: cum contemnebatur, non indignabatur. Hæc ergo considerate, fratres, et si non potestis æquare, studete imitari. Firmate animum vestrum ad patientiam. Magnum est pati cum Christo, et gloriosum pati pro Christo. Audite quid promittat patientibus pro se: Vos estis, inquit, qui permansistis mecum in tentationibus meis. Et ego dispono vobis, sicut disposuit mihi Pater meus regnum, ut edatis et bibatis super mensam meam in regno meo (Luc. xxn). Has igitur, fratres, promissiones ante oculos habete, quoties grave aliquid vel molestum patimini, quoties aliqua vos tentatio sollicitat, quoties aliqua molestia gravat; ut non deficiatis animo in tribulatione, quia si nunc permanetis cum Christo in tentatione, eritis cum Christo postea in glorificatione. Quod, etc. Amen. TIT. CXV. De duplici quiete et inquietudine. Est quies quieta, et est quies inquieta; et est inquietudo quieta, et est inquietudo inquieta. Quies est vacatio ab exterioribus, inquietudo occupatio in exterior bus. Quies quieta est, quando et exterius A ducere autem uxorem bonum est, localis infert: Ergo vacamus ab opere, et interius quiescimus a strepitu cogitationum. Quies inquieta est, quando homo exterius quiescit ab opere, et interius perstrepit cogifatione. Inquietudo quieta est, quando exterius occupatur in opere, et tamen intus apud se in tranquillitatis sinu quiescit. Inquietudo inquieta est, quanto et exterius occupatur opere, et intus per. strepit cogitatione. TIT. CXVI. De eo quod scriptum est: ‹ Favus distillans labia mea. › Favus distillans labia mer (Cant. IV). Favus Verbum caro factum est in Virgine, distillans redundantiam signat. De hoc solo quia plenus gratia fuit, dici non potuit: Plui super civitatem unam, et super alteram non plui. Pars una compluta est, el pars quæ compluta non est, aruit (Amos. iv). Ipse enim totus redundans, et gratiam fundens, quia quod fecit et dixit doctrina fuit; quod fuit medicina. Alterum exemplum, alterum remediuni, et de plenitudine ejus omnes accepimus (Joan. 1). Ideo distillans, quia unicuique secundum mensuram gratiæ infundens. TIT. CXVII. De duplici gloria veri Salomonis Christi, a patre el matre. B Egredimini, filia Sion, et videle. regem Salomonem in diademate quo coronavit eum mater sua (Cant. 111). Egredimini, filiæ Sion. Egredimini et ingredimini, et videte regem Salomonem. Egredimini, et videte in eo quod mater dedit. Ingredimini et videte in eo quod Pater dedit. Quod enim mater dedit foris est; quod Pater dedit intus est. Mater dedit infirmitatem, C Pater dedit majestatem. Mater dedit substantiam carnis, Pater dedit consortium majestatis. Mater dedit in quo vicit, Pater dedit in quo regnavit. Mater dedit in quo victor coronatur, Pater dedit in quo regnans adoratur. In eo quod a Patre habet de supernis prostravit superbum ; in eo quod a matre habet in inferis spoliavit avarum. Ibi victor ab angelis collaudatur; hic vincens et triumphans ab hominibus glorificatur: Egredimini ergo, filiæ Sion, et videte Salomonem. Egredimini et videte quod foris est, et laudate. Ingredimini et videte quod intus est, et adorate. Egredimini per compassionem, ingredimini per contemplationem. Egredimini visitantes patientem; ingredimini admirantes gloriantem. Egredimini, et fovete in membris suis adhuc infirmum; ingredimini D et videte in seipso excelsum. Si pios senserit humilis, pium se exhibebit sublimis. TIT. CXVIII. Quod generalis prædicatio Deum deceat, particularis homines; atque ita quomodo Deus ubique est, et de argutiis dialecticis. Logicalis [localis] dicit: Sequere cursum sermonis: Quod ubique est hic est. Deus est ubique. Si ubique est, quid dicam? Inferam quod non decet? Ecce locus sordidum quiddam habens, et dixit mihi cogitatio mea Si Dens ubique est, illic est. Hem si ubique non est Deus, et alicubi est; est ubi est, et est ubi non est. Si autem locus est ubi est Deus, et locus ubi non est, localis est Deus. Quod enim nusquam sit quis d cat? Iterum aliud: Vult Deus omne bonum; vult Deus uxorem ducere. Tales sunt ineptiæ stultorum qui ad sonos vocum pendent. Iterum aliud : Amat Deus omnem creaturam suam (dicit hoc Scriptura : Nihil odisti eorum quæ fecisti, Domine [Sap. x]). Ergo amat hanc creaturam suam Deus. Sed videte ex hoc quanta inferri possint non decentia. Sic videtur his qui sonos vocum sine sensu dijudicant. Ebriosi, inquiunt, amant fortia vina, et cætera bujusmodi. Multa sunt talia quæ dici possent ad hunc modum. Quid ergo? An totum negamus, an totum confitemur? Alterum contra veritatem; alterum contra puritatem esse videtur. Si totum negatur, aliquid Deo subtrahitur quod suum est. Si totum asseritur, aliquid Deo imponitur quod suum non est. Sed videte discretionem. Generalis possessio ad Deum pertinet; propterea generalis prædicatio ipsum decet Hominibus autem quibus partes datæ sunt, particulares locutiones conveniunt. Propter hoc de Crea ore omnium recte dico: Amat totum. De le autem cujus dilectio ad partem 'trahitur, cujus possessio parti debetur, recte dico: Hoc aut illud amas, scilicet aurum amas, argentum amas, pecuniam amas. Quare hoc de Deo similiter non dico? Propter te. Ego quidem hoc recte dicere possem : Si tu hoc sane intelligere posses. Tu hoc dictum de te intelligere consuevisti. Propterea de Deo hoc non dico propter te, ne tu hoc audiens idipsum de lo dici putes, quod dictum est de te. Propterea tibi parco et discerno locutionem, ne rem communem existimes. Aliud est amor tuus, aliud amor illius. Idcirco cum dixero Tu hoc amas, caveo dicere: Ille amat hoc, ne sic putes ipsum amare, sicut amas tu. Ego autem dicere possem recte, si tu intelligere non posses prave. Sic dico: Ubique est ; et tamen dicere parco de quibusdam locis: Illic est, ne sic eum illic esse putes, quemadmodum est quod secundum te est, et non decente Deum modo est. Sic dico. Omne bonum vult; et tamen de quodam de quo dico: Bonum est hoc, dicere parco : Hoc vult, propter te, ne existimes eum sic velle sicut tu vis, et ad hoc velle ad quod tu vis. : TIT. CXIX. Quomodo debitores non sumus carni, etc.. Fratres, debitores sumus non carni, ut secundifm carnem vivamus (Rom. vin). Spiritus hominis medio quodam loco constitutus, supra se Creatorem suum habet, cui subjectus esse debet; sub se carnem suam, cui debet esse prælatus. Aliud ergo debet Creatori propter subjectionem, aliud carni propter prælationem. Creatori propter subjectionem debet, ut nunquam præter voluntatem ejus se moveat. Carni propler prelationem debet, ut eam secundum arbitrium rationis divinitus illuminare disponat. Justitia enim voluntatis humanæ est voluntati divinæ per omnia conformari, et quod illa stando habet, motu et appetitu boni desiderii adipisci, ut nec extra illam effluat præsumens ea quæ non debet; nec infra illam subsistat, torpens ab iis quæ debet. Hoc est ergo debitum spiritus ad Creatorem, ut per omnia secum · B ipsum, ne pro nobis afficiatur; congratulamur immensitati de tanta bonitate propter nos, ut nobis compatiatur. Et in his omnibus admiratio magna est et stupor menti, quando non dedignatur Deus humilia et infirma nostra. Et quia illi pietas facit se non indignum, quod nobis miseria necessarium reddit. Quemadmodum materna pietas sordentem puerum non abhorret, sed quodammodo delectatur contrectans et deosculans, nec ignominiosum putat indigna sustinere, quia dilectio pulchrum facit quidquid dilecti necessitas exposcit, sic ergo pia mens Deum suum contemplatur, et ipsa sua contemplatione suaviter reficitur et dulce illi est semper ad considerandum quod ad amandum et laudandum ́ semper est suave. Tripliciter autem animus Deum contemplatur, in seipso, in operibus suis, et in judiciis suis. In seipso, bonum, in operibus suis, magnum; in judiciis suis, justum; in seipso, amabilem; in operibus suis, mirabilem; in judiciis suis, metuendum. TIT. CXXI. Quod anima hominem excruciat et exercet in hac vita. dum ipsius voluntatem moveatur. Debitum autem ad A gratulamur ergo bonitati de tanta majestate propter caruem, ut illius appetitum, nec extra suum judicium effluere, nec infra subsistere patiatur. Quia enim spiritus sessor est, et caro jumentum, frenum ei debet, ut præcipitem a malo cohibeat, et calcaria, ut pigram ad bonum excitando exerceat, et pabulum ut ejus infirmitatem sustentet ne deficial. In stabulo pabulum, in via calcaria et frenum, hoc est in quiete nutrimentum, in exercitatione cohibitionem et incitamentum. Frena est timor, calcaria amor. Cum enim ad delectationem præcipitem impellit desiderium culpe, cohibet a delectatione timentem providentia pœnæ. In hoc enim quod cernit quod post culpam pœna sequitur, sive in correctione, sive damnatione : refrenatur a culpa sive in opere, sive in delectatione. Timor ergo frenum, ipse timor cohibet et stringit effluentem animum, et sistit eum ad tolerantiam, ostendens facilius malam concupiscentiam vincere quam malam conscientiam tolerare; et eligit durum ut durius evadat. Deinde venit amor, et stimulat excitando pigram ad exercitium boni operis, demonstrans alacriter tolerandum laborem operis, pro recompensatione tantæ retributionis. Nam quod facimus transitorium est et finem habet;" quod autem exspectamus, æternum est et finem non habet. Merces est vita sine morte, gaudium sine mærore, jucunditas sine dolore. Si ergo haec vita quæ morte finitur, tantum diligitur, ut pro ejus anore quidquid pro ipsa desiderari potest libenter urspiciatur, ne sola ipsa amittatur, quo desiderio illuc festinare debemus, ubi nec vita morte terminatur, nec gaudium ullo moerore corrumpitur, nec jucunditas dolore afficitur? Hæc itaque consideratio animum per desiderium amoris alacriter currere facit ad tolerantiam passionis, ut gravia non sint quæcunque finiri possunt in tempore, cum post ipsa secutura sunt quæ plena consistent, et perfecta bona in æternitate. Hoc est ergo quod dicitur : Fratres, debitores sumus non carni. Debitores enim sumus carni, ut eam cohibeamus ab iniquitate, et exerceamus in virtute, et sustentemus in infirmitate, sed debitores non sumus ei, ut secundum illam vivamus. Hoc est enim secundum illam vivere, videlicet secundum concupiscentias et desideria illius, ut quod illa horret fugiamus, et quod diligit appetamus. Quod D si faceremus, nec a malo declinaremus, nec bonum faceremus. TIT. CXX. De duplici et item triplici contemplatione Mens pia jugi contemplatione Creatoris sui reficitur, et quanto magis ejus bonitatem cogitat, tanto amplius ejus amore inflammatur. Miratur pietatem quæ tantam majestatem ad nostram compassionem inflectit; miratur majestatem, quæ tantam pietatem nostri compassione et providentia affici et pertwrbari non sinit. Si enim tanta bonitas esse!, et tanta majestas non esset, mala nostra ad Deum redundarent. Si autem tanta majestas esset et tanta honitas non esset, bona ejus ad nos non descenderent. Co C Homo in miseria et ad miseriam natus est. Quod non esset, si homo non peccasset. Primum enim in magna jucunditate fuit, et ab illa in suminam felicitatem pervenire debuit; sed quia obedientiam non tenuit, nec retinere potuit quod habuit, nec adipisci quod habiturus fuit. Igitur ad miseriam dejectus et ad miseriam reservatus, cœpit in eodem cruciari et exerceri. Cruciari, ut culpam agnosceret; exerceri, ut ad misericordiam reparari posset. Ut in dolore sentiret bonum quod perdidit, in exercitatione proficeret ad bonum quod habiturus fuit. Toium ergo ad cruciatum versum est quod creatum fuerat ad jucunditatem, ut in omnibus dolorem et laborem inveniat, ut in sui afflictione et præsentem miseriam, et amissam felicitatem agnoscat. TIT. CXXII. Quod verbum Dei solum bonum est animæ. Ex duabus substantiis constat homo, anima e carne; et utraque bonum suum habet. Bonum carnis est mundus cum abundantia jucunditatis sur. Bonum animæ est Deus cum affluentia dulcedinis suæ. Si ergo bona carnis tanta sunt, bona animæ quanta esse putanda sunt? Quanto enim anima carne mclior est, tanto bonum animæ bono carnis melius esse necesse est. Omnia autem quæ visibiliter bona sunt, bona tantum, ut dictum est, carnis sunt, et ad bonum animæ pertingere nullatenus possunt. Quidquid dulce est ad gustum, quidquid redolens ad olfactum, quidquid plausibile ad auditum, quidquid lene ad tactum, quidquid pulchrum ad visum, carm blanditur et jucundum est ad carnem, et non est anima: bonum in his omnibus. Primum considera ipsum visibile lumen, quod visibilibus omnibus jucundum est, sine quo nihil est visibile. Ipsum ergo magnum bonum est, et inter cætera bona visibilia magis bonum et jucundius bonum est; et tamen bonum animæ esse nen potest. Illuminat enim lumen istud, sed oculos carnis tantum, quia si A TIT. CXXIII. Quod scientia et cura dupliciter Deo Cognitio vel scientia alia dicitur secundum contemplationem, alia secundum insinuationem. Similiter cura Dei, alia secundum providentiam, alia secundum præceptionem. Secundum contemplationem scit numerum omnium rerum; secundum insinuationem nescire dicitur, quia scientiam non tri C TIT. CXXV. De tribus gradibus abstinentiæ. Primus gradus abstinentiæ est contentum esse iis quæ dantur; secundus, se in his temperare; tertius, ex his aliquid excipere. TIT. CXXVI. Quod multi sola curiositate veritatem quærunt. Pilatus interrogavit Jesum: Quid est veritas (Joan. xvin.) et statim egressus est in prætorium. Fecit ergo quæstionem, et non exspectavit responsionem. Sic multi transitorio fervore ad Deum conversi vera bona desiderare incipiunt; sed eadem mentis mutabilitate iterum ad transitoria effusi, in mentis proposito non persistunt. Quærunt ergo conversi per desiderium veritatis, sed non exspe. ctant responsionem aversi per appetitum vanitatis. TIT. CXXVII. De duplici superbia. Duo sunt genera elationis. Alterum intus per superbiam, alterum foris per typum elationis. Superbia enim intus est, jactantia foris. Superbia alia est, qua in sui consideratione animus intumescit; alia, qua in sui comparatione cæteros despicit. Similiter jactantia foris, alia est qua in sui ostentatione homo blandum se simulat, alia qua se crudelem et metuendum demonstrat. In prima placere nititur, in secunda placere dedignatur. Ex primo igitur genere superbiæ in quo hon.o sibi placet, primum nascitur genus jactantiæ in quo cæteris placere desiderat; et ex secundo genere superbiæ, in quo alios despicit, secundum nasci.ur genus jactantiæ, quo se aliis non amabilem, sed metuendum monstrare laborat. TIT. CXXVIII. De duplici humi'ita'e. Duo sunt genera humilitatis. Primum ad se, secundum ad alios. Humilitas ad se est qua quisque de semetipso parva existimat. Humilitas ad alios cst qua bona aliorum homo sine invidia et livore commendat. Per primam humilitatem præesse non cupit; per secundam subesse non contemnit. Humilitas facit ut mala sua homo non excuset. Pietas facit ut mala aliena non aggravet. Item humilitas facit ut quæ in se latent secundum veritatem judicet; pietas facit ut quæ in aliis non patent ad meliorem partem inclinet. Hinc est quod sancti viri semetipsos tam districte dijudicant, et cunctos sibi merito antepo buit. Similiter secundum providentiam cura est ei D nendos putant. Vident enim sua, et quæ manifesta de omnibus; secundum Scripturam et præceptionem non est cura illi de bobus. TIT. CXXIV. De duabus partibus concupiscentiæ mundane. Concupiscentia mundi duas partes habet, honestatem et utilitatem. Quæ quo cum pariter insunt magis moderata sunt, quia vicissim se temperant ; et qui ab altero se restringunt ad alterum immoderatius se effundunt. Alii honesta appetunt, quia laudabiles apparere volunt. Alii honesta appetunt, quia despicabiles videri erubescant. Alii honesta fugiunt propter humilitatem. Alii honesta fugiunt propter simulationem. Utilitas ita appeten la est, ut natura foveatur, et culpa exstinguatur. sunt, et quæ occulta; aliorum autem manifesta tan- TIT. CXXIX. Quid vere sit homo. Deo. Hoc autem est consensus rationis; et hoc vere A rum per se, alterum per prophetam suum. Istæ ipse est homo, cætera hominis et in bomine. Iloc solum si bonum est, non est ad malum quidquid in homine est, sive sit bonum sive sit malum: et hoc solum, si malum est, non est ad bonum quidquid in homine est, sive sit malum, sive sit bonum. Sciendum etiam quod sicut in bonis post propositum bonum quædam affectiones malorum sunt non ad culpam, et tamen aliquando occasio culpe, sic et in malis cum proposito malo sunt affectiones quædam bonorum non ad meritum, quæ tamen sæpe fiunt occasio pœnitentiæ. TIT. CXXX. De tribus spiritibus. Tres sunt spiritus: Spiritus Dei, spiritus hominis, spiritus diaboli. Spiritus Dei et spiritus diaboli immobiles sunt, alter in bono, alter in malo. Spiritus B hominis nunc huc, nunc illuc flectitur; et cui se sociat aliquando est servus, aliquando socius. Seriplum est enim: Non enim vos estis qui loquimini, sed Spiritus Patris vestri qui loquitur in vobis (Matth. XIV; Marc. XII). Et de altero: Scitis quia cum genies essetis ad simulacra muta prout ducebamini euntes (1 Cor. x11). Si spiritus hominis aliquando ducitur, aliquando trahitur: Ubi erat impetus spiritus, illuc gradiebantur (Ezech. 1). TIT. CXXXI. De dilectore et dilecto duplici. Indica mihi quem diligit anima mea (Cant. 1). Alter est dilectus animæ et dilector animæ; alter dilectus carnis et dilector carnis. Christus dilectus animæ est et dilector. Mundus dilectus carnis est et dilector. Dilector qui diligit; dilectus qui diligitur. In hoc prebatur quod Christus dilector animæ est, quia in oculis ejus nihil interest qualis species carnis, ubi anima pulchra est. Dilectus autem animæ ideo ipse est, quia in perfruendo ipso anima delectatur. Tale etenim bonum est sapientia, quo perfrui nisi rationalis natura non potest. Sicut caro mundo perfruitur et delectatur, et oculus carnis hoc diligit quod capit; et qui amat speciem, amat et illa quæ speciem commendant. TIT. CXXXII. Venite od me, omnes qui laboratis et onerati estis. > sunt duæ portæ mortis: cupiditas et timor; quæ si cui clauduntur, non erit quo mundas ingrediatur. TIT. CXXXIV. Quomodo malus bono vivat, et quod esse bonum et in eo perseverare non sit ab homine. Omnis rei exemplum sub cœlo. Sunt mali qui nunquam boni fiunt. Sunt boni qui semper in bono consistunt. Illi nunquam surgunt, isti nunquam cadunt. Alii qui cum ceciderint non resurgunt; alii cadunt et resurgant. Qui nunquam surgunt vel nunquam resurgunt, mali sunt. Qui nunquam cadunt vel cum ceciderint resurgunt, boni sunt. Sic duo sunt genera malorum, et duo bonorum; et ubique malus bono vivit. Qui nunquam boni fiunt exemplum sunt bonis ut intelligant non esse ex se quod boni sunt, quia, si bonum esse ex homine esset, omnis homo bonus esset. Iterum qui a bono cadunt et non resurgunt, exemplum sunt bonis, ut sciant gratiam esse non solum quod bonum acceperunt, sed etiam quod in bono perseveraverunt. Si enim perseverare hominis esset, nullus caderet. TIT. CXXXV. De duplici fine et meio. Vita mortalis medio loco constituta est, et habet ad dexteram suam vitam æternam, ad sinistram autem suam mortem perpetuam. Et ex vita quidem æterna habet quod vita est. Ex morte autein æterna habet quod mortalis est. Via autem qua ad dexteram itur est justitia; via vero qua itur ad sinistram, C culpa. Et flectitur ista vita mortalis sive mors vitalis aliquando per culpam ad mortem, aliquando per justitiam ad vitam. Et quæ ad vitam pervenit, amplius non cadit, sicut quæ ad mortem pervenit amplius non resurgit. Finis enim uterque immobilis est; medium mobile et fluctual donec stabiliatur. In quamcunque enim partem ceciderit lignum, ibi manebit, sive ad austrum sive ad aquilonem (Eccle. x1). Venite ad me, omnes qui laboratis et onerati estis, et ego reficiam vos (Matth. x1). Labore fatigati, onere gravati, inedia macerati, venite ad me. Qualis ad D qualem; Clausi, ad ostium; ægroti, ad medicum; naufragi, ad portum. Ad ostium luminis, ad portum quietis, ad medicum salutis. Ad ostium, ut egressi veritatem videatis; ad medicum, ut curati ad sanitatem convalescatis; ad portum, ut collecti post laborem quiescatis. Vacui, ut lumine veritatis impleamini; onerati, ut pondere peccatorum allevemini; laborantes, ut quiete adepta consolemini. TIT. CXXXII. De mortis duabus portis. Qui cupiditate peccant sumant David exemplum, ut resurgant. Qui timore peccant sumant Petrum exemplum, ut resurgant. Uterque cecidit, et uterque resurrexit, quia Christus utrumque respexit, alte TIT. CXXXVI. De duplici judicio superborum. De montibus surgunt nubes, quia corda tumida a lumine veritatis caligant. Rursum fulmina montes feriunt, quia potentes majus judicium sument. TIT. CXXXVII. Societatem vitæ præsentis instabilem esse et separationem tristem. Hoc est unum de magnis malis vitæ præsent's, quod dividuntur ab invicem et simul esse on possunt qui et unum habent ortum et animum. In hoc ergo tanto magis laudabilis invenitur in conjunctione societas, quanto magis læditur in separatione charitas. TIT. CXXXVIII. De laude compassionis. O Beata anima que compassionem habere potest! Omnes patiuntur, pauci compatiuntur. Quanto autem laudabilius est compati quam pati? Pati siquidem possunt impii; compati autem non nisi pii. TIT. CXXXIX. Quare bestie crucientur quæ culpam non habent. Si pana culpæ debetur, qui non peccaverunt, |
