non quasi consummatum existimet, sed semper A lem novimus, ita fauces et ventrem spiritualiter inquasi incipientem attendat. CAP. LXXVII. De multiplici via Dei, et qui eam considerent. Considerabo vias tuas (Psal. CXVIII). Via Dei est, per quam ad nos venit interna aspiratio. Via Dei est per quam ad illum imus, bona operatio. Vias ergo Dei considerat qui studio boni operis exercendi invigilat. Vias etiam Dei considerat qui adventum cjus internum ad se diligenter observat, quando veniat, et ad quales veniat ut agnoscat tempus visitationis suæ. CAP. LXXVIII. Quomodo dulcia dicat eloquia Domini faucibus suis, utrum ea manducando, et si sic cibus sunt, qualis ergo cibus. telligere debemus. Habet quippe spiritualis cibus, id est verbum Dei, similiter saporem suum, qui fauces spirituales delectat; nutrimentum suum, quod substantiam spiritualem pascit et vegetat. Habet etiam massam suam quæ infirmitatem quodammodo premit et gravat. Fauces spirituales dicimus palatum cordis. Sapor verbi Dei est gustus internæ dulcedinis. Anima autem, ipsa est substantia spiritualis. Nutrimentum verbi Dei est exercitium virtutis ; massa vero, pondus laboris. Quia igitur sapor ille internæ dulcedinis sine fastidio sumitur, quasi de quodam spiritualis cibi gustu fauces cordis delectationem percipiunt, sed saturari non possunt. Quia vero exercitium virtutis, quo anima pascitur, non B sumitur sine pondere laboris, quo caro gravatur, quasi quidam sensualitatis nostræ stomachus, dum cibum boni operis exercendo percipit, ne virtutem qua reficitur ultra modum appetat, ipse eum quo premitur labor operis castigat. Jam, ut existimo, satis intelligis quid sibi vult quod iste dicebat: Quam dulcia faucibus meis eloquia tua super mel ori meo! Non enim ait dulcia ventri meo, sed faucibus meis. Non stomacho meo, sed ori meo. Ac si diceret per verbum quidem tuum, Domine, venter carnalitatis premitur, sed palatum cordis intus sapore dulcedinis delectatur, quia et si foris infirmitatem gravat labor operis, intus tamen desiderium pascit dulcedo el gustus suavitatis. Hinc est quod dilectus ille et charus Joannes qui verbum Dei tam frequenter et tam libenter edere consueverat, de se perhibet, dicens: Accepi librum de manu angeli et devoravi eum; et erat in ore meo tanquam mel dulce; et cum devorassem eum amaricatus est venter meus (Apoc. x). Sie, et tu frater, devora librum vitæ, comede verbum Dei: nec solum comede, scd avide comede, et noli propterea dulcedinem saporis ejus deserere, si aliquid amaritudinis sentis in ventre. Quam dulcia faucibus meis eloquia tua super mel ori meo (Psal. cxv). Nunquid putas, frater, iste manducare consueverat verba Dei, ut diceret : Quam dulcia faucibus meis eloquia tua? Etqui est, qui verba manducaret? Si ergo manducantur verba Dei, uti que cibus sunt. Et qualis cibus? Non puto ventris, sed mentis, in uno illo jejunium ventris, et cibus mentis: Non, inquit Scriptura, in solo pane vivit homo, sed in omni verbo quod procedit ab ore Dei (Matth. IV). Et tamen aliqua similitudo est inter cibum ventris et cibum mentis, quia et ideo verba Dei cibus dicta sunt, quoniam sicut cibus corporalis carnem reficit, ita sapientia mentem pascit. Cibus corporalis tria habet in se, saporem, nutrimentum, massam. Sapor delectat, nutrimentum sustentat, C massa onerat. Sapor ad palatum pertinet, nutrimentum ad naturam, massa ad miseriam. Gula percipit saporem, stomachus nutrimentum et massam : alterum ad refectionem, alterum ad gravamen. Nutrimentum ut illud in corpus trajiciat; massam ut illam ejiciat. Sapor quodammo lo spiritualis est, et ideo solummodo delectat, non gravat. Inde est quod fames in faucibus satiari nunquam potest, quia ibi nec appetitus mensuram habet, nec delectatio finem. In stomacho autem fames satietatem recipit, quia ibi appetitus edendi certam mensuram habet et delectatio finem. Nam quia ille nutrimentum, quod sustentat, non percipit sine massa quæ gravat, ne id quod prodest ultra modum appetere incipiat, ipsa quam simul percipit massa illum onerando refrenat. Nam cum eum prægravare et quodammodo suffocare incipit pondus ipsum, quod invitus tollerat, voluntarie jam appetere desinit nutrimentum quod reficiebat. Ergo, frater, cum manducas, noli interrogare fauces tuas an satis est, quia si judicium illarum sequeris priusquam eas delectatione repleas, stomachum tuum onere suffocabis. Ventrem potius de mensura edendi consule, et priusquam ille tibi dolere incipiat, fauces aviditate compesce. Hoc tamen de cibo corporali intellige dictum. Nam de refectione spiritualis cibi fauces potius quam venter sunt consulendæ. Fauces dico, non carnales, sed spirituales; et ventrem dico, non ventrem carualem, sed spiritualem. Nam sicut cibum spiritua D bona sunt, sed jucunda non sunt; et iterum quædam A CAP. LXXXII. Quare Dominus judicium suum in jucunda sunt, sed bona non sunt. Bonum, et jucun dum est habitare fratres in unum, hoc est charitas. In uno animo, non in uno loco. Nam loco unum esse, et animo non esse, pœna est. Animo non loco bonitas; loco, et animo felicitas. Prima unitas est, ut membra capiti cohæreant; secunda, ut ab se invicem non recedant. Ex prima vivunt; ex secunda unum sunt. finem servavit. Dominus judicabit fines terræ. Dominus judicium suum in finem servavit, ut compleatur justitia (I Reg. 1). Non est in judicio hominis justitia consummata, et idcirco judicium hominis præcedit, ut probetur homo, deinde subsequitur judicium Dei, ut remuneretur. Si totum judicaret homo, non haberet judicium Deus. LIBER TERTIUS. ADNOTATIONES IN SCRIPTURAM, SERMONES, SERMONUM FRAGMENTA, ETC. TIT. I. De consequentibus sacramentum baptismatis. B relictis non solum corporalibus, sed et spiritualibus In transitu Jordanis (notanda sunt quæ dicuntur) festinavit populas et transivit Jordanem (Josue iv), quia nobis ad baptisma venientibus non est segniter agendum, sed festinandum, et perurgendum, ut transeamus universa. Transire enim est omnia adimplere quæ mandantur. Primo quod scriptum est, ut simus beati pauperes spiritu (Matth. v), inde ut esuriamus et sitiamus justitiam (ibid.), sed neque tunc standum, sed transeundum, ut in hoc mundo lugeamus, etc. quæ sequuntur : Assequamur, quousque filii Dei etiam persecutionis pondera transeamus. Notandum autem quod dicitur. Accincti transierunt (Josue I). Ne forte negligentius incedentes aliquo lapsu effundantur gressus nostri. Sollicitudo enim non minor in servandis quam in congregandis debet esse virtutibus. Hoc autem cingulum fit veritas: quia si falsum loquimur discingimur a militia Christi et baltheo veritatis exsolvimur. Nota propterea quod addidit Scriptura Accincti in spiritu Domini, quia non sufficit apud homines servare veritatem nisi et apud Deum servaveris, ut sit in lingua sitque in corde ubi Deus aspicit. Hoc cingulo expugnatur Jericho post transitum Jordanis. Ad pugnas enim transimus quas non in alio campo quam cordis nostri quæramus, de quo, juxta Evangelium, procedunt cogitationes malæ, homicidia, furta, et cætera peccata (Matth. xv). Vides quantus exercitus contra te exit? Exeamus ergo ad hoc bellum, ut oppugnetur a nobis prima hujus mundi civitas malitiæ, et superba ejus mœnia destruantur etiam usque ad internecionem, ut non sit quod in nostris cogitationibus redivivum erumpat vel respirét. Tuncque per Jesum dabitur illa requies vincenti sub vite et sub ficu ejus ut non sit qui exterreat. Et post hæc fit cultro apideo secunda circumcisio, ut quis recedens a lege et prophetis veniat, et in Evangelio secundam circumcisionem per petram Christum accipiat, et compleatur quod dictum est a Deo; Hodie abstulit opprobrium Egypti a filiis Israel (Josue v). Opprobria Ægypti sunt vitia et peccata illecebrarum carnis et animæ. Ubi autem datur secunda circumcisio, C D vitiis, submota sunt opprobria Ægypti, ut jam non sit Ægyptius nec Judæus, sed Christianus et membrum Christi. Si ergo concupiscentiæ pulsat illecebra, occurre huic hosti de tua carne nascenti, et dic Non sum meus. Emptus sum pretio sanguinis Christi et membrum Christi factus. Non licet mihi tollere ejus et facere membrum meretricis (I Cor. vi). Atque dicas cum sancto Idumeo : Pepigi cum oculis meis, ut nec etiam cogitarem de virgine (Job. XXX1). Hoc enim est unum de opprobriis Ægypti, ut ita purificati corde et corpore, caventes maculam etiam illius corporis quod est Ecclesia (quia per unum membrum contaminatum per totum corpus diffunditur macula) puris manibus, labiis et mentibus, glorificemus Deum. Cui est honor et gloria in sæculorum sæcula. TIT. II. De totius mali circumcisione, et de triplici cibo Israelitis dato. Circumcisi filii Israel secundo requieverunt in eodem loco quousque sanarentur (Josue v). Non enim sufficit circumcidi a malo operum et cogitationum abstinendo, nisi prius usquequaque vitiis purgati virtutumque opera sumentes etiam cicatricum indicia obducendo sanemur. Postque hæc jam dicatur quod ablatum est opprobrium Ægypti, et decima quarta die celebretur Pascha, quod immundus et incircumcisus non potest, et comedant fructum palmarum. In quo notentur tres species ciborum filiis Israel datæ. Prima exeuntibus de Ægypto, farina conspersa aqua. Secunda in deserto, manna de cœlo. Tertia in terra sancta fructus palmæ. Prima et incipientium per pœnitentiam. Secunda proficientium per Eucharistiam. Tertia est perfectorum et beatorum et per gratiam quibus Christus filius Mariæ in præmium et fructus victoriæ, id est æterna beatitudo in bostium exhibetur triumphum. TIT. II. De tubis sacræ Scripturæ, et quod ejus al tenta lectio mundi pariat contemptum. Jericho quæ tubis obruitur sacerdotum (Josue, vi), mundus est. Jesus ergo Nave veniens, id est Christus, in carne apparens, mittit apostolos portantes tubas ductiles, prædicationis scilicet magnificam cœlestemque doctrinam, quorum primi sunt Mat- A tes dividit. Duæ partes Judaicus et gentilis populus, de quibus Apostonis: Gratia et pax omni operantı bonum; Judæo primum et Græco (Rom. 11). Judæus quasi anterior videtur fugere, cum a legali onere et Sabbati recedit observantia. Verum in hostes revertitur cum per observantiam Evangelii in sequentes insurgit. Populoque posteriori, id est gentili quasi a tergo persequente malignorum exercitus conteritur, et rex eorum Zabulus gemino ligno suspenditur a Jesu, cum in ligno crucis, quæ gemina fuit, juxta Apostolum, de diabolo triumphavit, illum cruci afligens. Crux siquidem Christi ligno gemina fuit; et ratione constat duplici. Quia visibiliter Filius Dei crucifixus est, invisibiliter in ea Zabulus affixus. Prima, qua, juxta Petri vocem Christus cruB cifixus est, nobis relinquens exemplum (1 Petr. n); secunda qua crux illa de diabolo trophæum fuit. Hanc duplicem crucis rationem Apostolus ostendit dicens: Mihi mundus crucifixus est, et ego mundo (Galat. vi). Duo sibi contraria dicit crucifixa, se justum, et mundum peccatorem. Mundo autem crucifigimur, cum nihil in nobis invenit; mundus nobis, cum peccata non recipimus. C TIT. IV. De altari ex lapidibus constructo et Deuteronomio in eis scripto. thæus et Marcus, Lucas et Joannes; qui singuli singulis tubis cecinerunt. Petrus duarum Epistolarum tubis, Jacobus et Judas unius, Joannes trium, et novissimus ille qui dixit: Puto quod nos Deus apostolos novissimos ostendit (I Cor. 1v), et qui in quatuordecim Epistolarum tubis muros Jerichontinos fulminavit, idololatriæ machinas et vitiorum muros diruens, ita ut tuba populus universus (secundum aliam translationem) ulularet jubilo magno in destructionem civitatis, cum jam universus mundus prædicationi assentiat, idololatriam relinquendo, Beatus enim populus qui scit jubilationem (Psal. LXXXVIII). Quæ est quidam concordiæ et unitatis affectus; qui cum incidit in duos vel tres, quæcunque petierint præstat illis Pater cœlestis. Si vero tanta fuerit beatitudo, ut etiam populus concors maneat in eodem sensu et sententia, jubilet populus, et prorsus ruet civitas mundi. Sed et unusquisque debet hoc in seipso complere. Habes in te per fidem Jesum ducem, sacerdos est, nam genus regale sacerdotium sanctum. Fac tibi ductiles tubas de Scripturis (inde enim ductiles vocantur) et cane in ipsis, id est in psalmis hymnis, et canticis spiritualibus; et si sic cecineris tubis, et septies arcam circumtuleris, id est si legis mystica præcepta ab evangelicis non separaveris; si etiam jubilationis consensum exigas de temetipso, id est si cogitationum et sensuum tuorum populus qui intra te est concordem in bono proferat vocem; Jericho tibi destruitur, mundus destruitur, ut nihil de iis quæ mundi sunt retineantur. Anathema enim esse perhibetur cum dicitur: Custodite vos ab anathemate ne faciatis castra filiorum Israel anathema. Quod Joannes Epistolæ suæ tuba personat dicens: Nolite diligere mundum nec ea quæ in mundo sunt (1 Joan. 11). Qui enim ea quæ mundi sunt in Ecclesiam portant, polluunt castra Dei, et vinci faciunt ab inimicis, dicente Apostolo: Modicum fermentum totam massam corrumpit (I Cor. v). Videamus quale sit furtum anathematis (Josue, vii). Lingua [vulg. regula] aurea poetarum est lectio, que modulatis versibus et præfulgido sermone deos deasque contexit. Lingua aurea quam posuit in tabernaculo suo et [ducentos siclos argenti] puta [pura] dextralia, hujus ✩ bis, quod omnis qui viderit mulierem ad concupisceneloquentiæ suavitatem, ne introducas in tabernaculum cordis tui. Lingua enim aurea ne efficiaris sicut Basilides et Valentinus, sed neque puta dextralia, id est sola opera quibus nihil miscetur divinum, sed totum secundum hominem geritur. Item propter peccatum anathematis, ii qui habitabant Hai plurimos ex Israel interemerunt. Sed adversus hunc veniens Jesus Nave dividit populum in duas partes; sic quod primis fugientibus et post in hostes medios resilientibus eos hinc inde occidit, et regem Hai gemino ligno suspendit. Hai interpretatur chaos, quod est habitaculum dæmonum; quorum rex Zabulus, a quibus (quoniam peccavimus) victi et prostrati sumus; sed veniens noster Jesus populum duas in par Post eversionem Hai, ædificat Jesus altare, juxta illud quod fecit Moyses ex lapidibus (Josue, vii), scilicet integris, quibus non est injectum ferrum, quia post subversionem dæmonum et vitiorum efficitur ex multis integris, quia sine vitiorum corruptione sunt, quibus ron est injectum ferrum: id est, qui jacula maligni ignita concupiscentiæ non receperunt, unum altare, propter unanimatem, unum altare quia in eo quasi in quodam altari offertur kolocaustum, quantum ad eos qui se totos mancipant divinis obsequiis, et sacrificium, quantum ad eos qui licet adhuc in sæculo utantur licitis, tamen abstinent ab illicitis. Scripsitque super lapides altaris Deuteronomium, id est secundam legem. Si vis videre quomodo prima lege infirmata secundum scribat Jesus, audi ipsum dicentem: Dictum est antiquis: Non occides. Ego autem dico vobis, quoniam omnis qui irascitur fratri suo, homicida est. Dictum est antiquis: Non mechaberis. Ego autem dico vo dam eam jam machatus est in corde suo. Dictum est antiquis: Non perjurabis. Ego autem dico, nolite omnino jurare (Matth. v). Vides quomodo Jesus scribat secundam legem in lapidibus, non in lapideis, sed cordis tabulis; non atramento, sed spiritu Dei vivi. TIT. V. De Chananæi triplici statu. Quis ascendet ante nos contra Chananæum, etc. (Judic. 1.) Tripartita invenitur Chananæi narratio. Primo in Ephrem sub tributo, donec veniens Pharao incederet civitatem et Chananææum occideret, et in dotem daret filiæ. Secundo, ubi invaluerunt filii Israel, fecerunt Chananæos subditos et servos, sed exterminatione non exterminaverunt. Tertio dicitur B filiis Ephrem, inter quos prius erant tantum sub A mones qui jam judicati sunt. In vallem autem Jezrael tributo, ut exterminarent eos. Chananææus igitur, qui mobilis et incertus interpretatur, caro nostra est, semper nobiscum quantumcunque fructificans. Ephrem enim fructificatio interpretatur. Hæc igitur movetur contra bonos fructificare incipientes, quia omnis qui pie vult vivere persecutiones et a carne et a mundo et a diabolo patitur (II Tim. 1), quia caro primo est sub tributo tantum, quia ministerium quoddam agendi animæ tribuit, et nisi eam subjiciat, verendum ne Pharao et civitatem, id est animam, et Chananæum, id est carnem, occidat, et filiæ suæ, id est legi peccati in dotem præscribat. Secundo itaque invalescentes filii Israel illum servum et obedientem faciunt, cum caro voluntati animæ servit et obedit. Licet repugnet, quandiu pugnat adversus spiritum, exterminatione non exterminatur. Si autem tertio ex præcepto Jesu, juxta Apostolum, mortificamus membra nostra, fornicationem, immunditiam et cætera, ut jam non resurgant contra nos, mortem Christi in corpore nostro circumferentes, exterminari prorsus dicitur Chananæus. Procuremus itaque Chananæum qui nobiscum est subjicere nobis, et obedientem facere, et etiam exterminare, quia, si negligimus, veniet Pharao ex Ægypto, nostrumque locum dabit filiæ, legi scilicet peccati. Absit ab Israelitica tribu, ut quam Deus eduxit ab Egypto iterum serviat Pharaoni, quem submersit in mari Rubro! Prævaleamus contra Chananæum, ne si ipse invaluerit, de Israelitis nos fa- C ciat Chananæos, sicut ille effectus est cui superato carnis illecebra dicitur: Semen Chanaam, et non Juda species decepit te (Dan. xu). Sequitur: Maledictusque Chanaam puer. TIT. VI. Judicem Ecclesiæ non semper gladio, id est austeritate, sed interdum parte aratri, id est lenitale, in subditos uti docere. Aod, ambidexter, nihil habens sinistrum, gladio femore dextro accinctus, principem Moab occidit. Sangar vero, filius Anath et succedens, vomere ceu stiva, id est, pede aratri interfecit allophylos (Judic. ). Docet per hæc Scriptura, ut judex Ecclesie non semper proferat gladium, et acumine correctionis utatur et austeritate : sed aliquando aratro animæ terram sulcans, et clementi commonitione rescindens aptis eam suscipiendis seminibus parat. Sæpe enim non minus agresti et simplici admonitione de animis auditorum vitia tanquam Allophyli depelluntur, quam acri correctione. Sed et tu ipse auditor utere hoc aratro, factus agricola tuæ animæ, et cum ad illud miseris manum, ne aspicias reiro. TIT. VII. De Madianitarum expugnatione et de vellere Madianita ad expugnandum Israel castra ponunt in valle Jezrael (Judic. v1). In valie quoniam ad eos qui sunt in montibus non audent accedere Madianitæ qui interpretantur extra judicium, id est, dæ quae interpretatur semen Dei. Non enim sunt aust TIT. VIII. De trecentis qui bibentes aquam flu- Post acceptum signum, in quibus vicerit Gedeon noster videamus. In illis enim vicit qui ducti ad aquam probantur, qui non curvant genua ut bibant, sed lambunt manu vel lingua (Judic. vn). Nam qui venientes ad aquam baptismi vel pœnitentiæ procidunt in terram, terram requirendo, flectunt genua et tentationibus cedunt, demissas habentes affecD tiones et soluta genua et non rectum facientes gressum in semitis suis, ab hac pugna repelluntur et victoria. Qui vero stant et iterum, juxta commonitionem Apostoli, non hærent jugo servitutis, sed aquam mann et lingua lambunt, id est sicut milites Christi, verbo operantur et manu, quod dicunt opere adimplentes. Ex hoc sicut canis, qui amorem domini sui usque ad mortem servat, nullis refectus injuriis. Laternis et lampadibus ac buccinis hostes vincunt. Claris siquidem operibus et verbis id peragendum. Et similitudo hostium sumitur a similitudine locustarum. Locustis enim dæmonum comparatur multitudo, quibus nec in cœlɔ nec in terra sedes est. A tus; si paupertatem diligis, si inter pauperes extremitatem diligis, si monasterii subditus es diciplinis, si minorem ibi præesse tuleris, si falsos fratres æquanimiter pateris, si mansuetudine vincas cum judicaris, si charitatem rependas a quibus juste pateris. Hoc est secundum baptismum in quo impletur veritate quod in unico fit specie, quod mortem Christiiterat, sed mortificationem et sepulturam criminum instaurat. Qui in hoc lavatur, mundatur, ut sit cor et caro ejus sicut pueri habens intus innocentiam mentis, et foris puritatem in membris. B TIT. XI. De ægrotatione Ezechiæ regis et ejus curatione morali. TIT. IX. De septemplici leprą superbiæ humanæ. Eliseus Naaman leprosum septies in Jordane mergi præcepit (IV Reg. v). Septempliciter enim Occupat nos lepra superbiæ in proprietate possessionum, in gloria vestium, in voluptate corporum, in ore dupliciter, in corde dupliciter. A prima igitur qua divites esse volumus in hoc sæculo mundatur in primo descensu Jordanis, qui descensus interpretatur. In descensione enim Christi, id est in humilitate conversationis ejus, qua cum esset dives factus est pauper, si quis mersus viderit quod ille uon habuit ubi caput reclinaret, quando quæreret divitias sæculi hujus. A secunda lepra quæ est vestium, in qua omnem pomposam sæculi vanitatem intelligimus, in Jordanis emersionem mundanar, ubi invenimus Christum vilibus pannis involutum, factum opprobrium hominum et abjectionem plebis. A tertia quæ est corporis lepra, mundamur in ipso Jordane, si bene cogitantes Dominicam passionein, erubescimus sequi corporis voluptatem. A duplici lepra oris, quæ est quarta et quinta, quæ in adversis murmuris verbum tanquam lepræ sanien educimus, et in prosperis jactantiæ malum, tanquam alterius lepræ putredinem contrahimus, in Jordane mersi mundamur, cum illum attendimus qui cum tequam ovis ad occisionem duceretur non aperuit os suum (Isa. LIII). Et imitamur eum qui non quærebat gloriam suam (Joan. vin). Unde et dæmonibus imperabat ne ipsum Filium Dei vocarent (Matth. VI). In corde quoque duplex est lepra, propria scilicet voluntas quæ nec Dei voluntatem nec proximi sequitur utilitatem. Eaque tripliciter peccat, volens scilicet Deum vel non posse, vel nolle, vel nescire peccata sua punire, et ita vult Deum non esse, cum eum vult aut impotentem esse, aut injustum, aut insipientem. Ab hac immundissima lepra levamur loti in Jordane, cum eum imitamur qui non venit facere voluntatem propriam, sed ejus qui eum miserat Patris, nec suum proprium consilium, quo obstinatus aliorum non acquiescit consilio, unitatem dividit, pacem scindit charitatis expers est. Hac lepra suffusus homo lavetur in Jordane, attendens quomodo magni consilii Angelus consilium, quo in medio doctorum eos audire et interrogare elegerat, consilio matris et patris D peccatorum tenebris mandata violaverat. Ad nos cæterorumque parentum subditus illis postposuit (Luc. 11). TIT. X. De septemplici humilitate Christi. In Jordane, id est in descensu humilitatis Christi qui septemplicis virtutis est, septies si lavaberis, mundaberis. Prima virtus fuit quod dives pauper factus est; secunda, quod paupertati extremitatem adjecit in præsepio positus; tertia, quod matri erat subditus; quarta quod servi manibus hodie inclinavit caput; quinta quod discipulum furem et proditorem pertulit; sexta, quod tam mansuetus ante iniquum judicein stetit; septima quod pro persequentibus se oravit. In hoc Jordane septies lavaris quasi quibusdam vestigiis, licet longe gigantem secu Agrotavit Ezechias usque ad mortem, etc. (Isai. xxxvII). Ægrotat Ezechias, dum quilibet peccat. Ad eum intrat propheta et dicit: Morieris tu et non vives, dispone domui tuæ (Ezech. xvin), cum sermo intrans ad mentem peccantis ait: Anima quæ peccaverit, ipsa morietur (Ibid.). Omnis arbor quæ non feceril fructum bonum excidetur, etc. (Matth. m). Et ideo dispone domui tuæ, id est ordina conscientiam tuam. His compunctus ad parietem faciem vertit, quando murum peccatorum, qui struitur, cum peccata peccato adduntur, quique inter peccatorem et Deum separat; præ oculis ponit; quem prius quasi a tergo, cum ea non curaret, habuerat ; et illum diruendum tentat, quod fletibus quasi tot ictibus pulsat. Sicut negligenti mortem intentaverat, ita idem propheta vitam promittit cum ait : Quicunque peccator ingemuerit, omnium iniquitatum ejus non recordabor (Ezech. xxxm). Et: Nolo mortem peccatoris, sed ut magis convertatur et vivat (Ezech. xvi). Non qualemcunque vitam, sed quindecim annorum. Quindenarius in se continet septenarium, qui propter Spiritum septiformem sacratus est numerus, et octonarium qui post resurrectionem futuram figurat quietem. Hanc vitam promittit propheta, dum interim perfectam justitiam per septiformem Spiritum in futuro plenariam corporis et animæ reparationein conversis Scriptura proponit. Tunc quia in signum per decem lineas sol revertitur, qui per observationem decem mandatorum Deus recuperatur, cujus umbram quasi tot lineis acceperat quot ergo cum ægrotamus intret propheta, verbisque ipsius compuncti convertamus faciem mentis ad parietem peccatorum nostrorum, ac illum juxta prophetam qui ait : Fode parietem et vide abominationem (Ezech. vin), lacrymis perforemus dicentes : Lavabo per singulas noctes ¡ectum meum (Psal. vi). Quasi dicat: Destruam per singulos lapides parietem meum. Hoc autem per humilitatem quam Deus in pœnitentia maxime requirit debet fieri. Disputat enim Salomon a cedro quæ est in Libano usque ad hyssopum qui nascitur in pariete (III Reg. 1v). Cedrus, qui imputribilis est et cæteris fere arboribus procerior, justus est qui nec hic per vitia, nec in futuro computrescit per tormenta, et qui ad cœlum ex |
