pientes, ad aliam urbem ipsorum, quae Apulia 1 dicebatur, 853. effero corde properabant. Erant* autem in ea urbe quindecim milia hominum bellatorum. Cum itaque illo advenissent, conclusis ipsis in civitate, isti a foris urbem debellare, illi de intus coepere viriliter repugnare; illi intrinsecus defendebant, isti exterius impingebant. Sicque transierunt dies octo, ut omni die a mane usque ad vesperam dimicantes bello instarent, et multi hinc et inde caderent, neutra tamen pars victoriam obtineret: cum ecce nono die populus Sueonum diutina caede fatigatus coepit angustari, et timido corde expavescens, hoc solum cogitare, quomodo inde evaderent. Hic', inquiunt, non proficimus, et naves nostrae longius absunt'. Nam quinque dierum, ut praediximus, iter erat ad portum, in quo naves eorum stabant. Cum ergo, quid sibi esset agendum, nimium turbati omnimodis nescirent, quaerendum sortibus statuerunt, utrum dii eorum eis vellent auxiliari, ut vel victoriam caperent vel vivi inde evaderent. Missis itaque sortibus, neminem deorum, qui eis subsidio esse vellet, repperire potuerunt. Quod cum denunciaretur in populo, ululatus et gemitus immensus exortus d est in castris, omnisque virtus ab eis recessit. 'Quid', inquiunt, 'infelices acturi sumus? Dii recesserunt a nobis, et nullus eorum adiutor est nostri. Quo fugiemus? Ecce naves nostrae longius sunt positae, fugientibusque nobis, isti insequentes ade internetionemf nos delebunt. Quaes ergo nobis erit spes?' Cum itaque in tanta essent angustia positi, quidam negotiatorum, memores doctrinae et institutionis domni episcopi, suggerere eis coeperunt: 'Deus', inquiunt, 'christianorum multotiens ad se clamantibus auxiliatur et potentissimus est in adiuvando. Quaeramus, an ille nobiscum esse velit, et vota ei placita libenti animo spondeamus'. Omnium itaque rogatu supplici missa est sors, et inventum, quod Christus eis vellet auxiliari. Quod cum publice denunciatum cunctis innotuisset, omnium corda ita subito roborata sunt, ut confestim ad urbem expugnandam intrepidi vellent accedere. 'Quid', inquiunt, nunc nobis formidandum quidve pavendum est? Christus est nobiscum; pugnemus et viriliter agamus, nihil nobis obstare poterit. Nec bellatorum des. B, ubi et sequentia contracta leguntur. *) Erant a) Appul. Gualdo. corr. exortus 3. internetionem 3. 67. Gualdo. b) impugnabant 2. c) c. 66. Gualdo. d) exortatus 2, m. s. XVII. 1) Haud dubie Pilten in Curlandia ad Windawam fluvium. D. Sed e с 853. deerit nobis certa victoria, quia potentissimum deorum nostri adiutorem habemus'. Conglobati* ergo omnes, laeto et forti animo ad debellandam profecti sunt urbem. Cumque in circuitu astantes pugnam inire vellent, ab his qui intrinsecus erant postulatum est, ut copia eis daretur loquendi. Quod cum rex Sueonum annuisset, illi subsecuti sunt: 'No*p. 715. bis iam *pax magis quam pugna placet, et foedus vobiscum inire cupimus. Et primo quidem quicquid ex spoliis Danorum praeterito anno in auro et armis adquisivimus, vobis pro munere foederis damus. Deinde pro unoquoque hominum in hac urbe constitutorum dimidiam libram argenti offerimus, et insuper censum, quem antea solebamus, vobis persolvimus, et datis obsidibus, abhinc subiecti et obaudientes, sicuti antea fuimus, vestro imperio esse volumus'. Cum haec itaque oblata fuerint, necdum tamen animi iuvenum sedari poterant, verum alacriores facti et absque metu imperterriti pugnare tantum desiderantes, armis se urbem et omnia quae haberent vastaturos ipsosque captivos abducturos dicebant. Rex vero et principes saniori consilio dextras ab eis accipientes, foedus inierunt, et thesauris innumerabilibus atque obsidibus 30 sibi collatis, cum gaudio ad sua reversi sunt. Denique pace inter eos foederata, statim Sueones Christi domini nostri omnipotentiam collaudantes eiusque magnificentiam viribus totis, quod vere magnus super omnes deos esset, praedicantes, quid ipsi, per quem tantam obtinuissent victoriam, vovere deberent, sollicite quaerere coeperunt. Unde ai christianis edocti negotiatoribus, qui simul aderant, Christo domino placitum devoverunt ieiunium, ita ut ad sua reversi, postquam domi septem dies essent, alios septem omnes pariter a carne abstinerent, sed et post hoc quadraginta diebus evolutis, ipsi quoque unanima conventione quadraginta sequentes similiter a carne abstinentiam agerent. Quod et factum est; omnesque qui ibi affuerant hoc statutum libenti perfecerunt animo. Multi etiam post haec reverentia et amore Christi apud eos ieiuniis, quae christiani observabant, insistere1 et elemosinis, quia hoc Christo gratum didicere, quoslibet pauperes adiuvare coeperunt. Sicque favore omnium praedictus Erimbertus sacerdos libere apud eos quae Dei sunt agere, et cunctis Christi potentiam laudantibus, religionis divinae in illis partibus a) novum cap. (69) inc. 2?3; 68. Gualdo. b) adst. 2. c) expoliis 2. k) Nam omnes e corr. 1. d) vobis dare g) magnif., h) novum cap. XVII. suppl. 3. devotio augmentum sui ab eo tempore sine ullius contradictione coepit habere. a b 31. Inter haec vero divino contigit iudicio, ut pyratarum infestatione memoratus Horicus rex, quibusdam pro- 854. pinquis eius regnum ipsius invadere conantibus, bello interemptus sit. Cum quo pariter omnes primores terrae illius, qui olim domno episcopo familiares et amici habebantur, gladio interierunt. Deinde post haec constituto in regno ipsius Horico iuniore, quidam eorum quos ille tunc habebat principes, et minus antea domno cogniti fuerant episcopo, persuadere ei coeperunt, ut ecclesia apud eos facta destrueretur, et religio christianitatis ibi coepta annullaretur, dicentes, deos suos sibi iratos esse, et quod ideo tanta eos mala invenerint, quia alterius et ignoti dei apud se culturam receperint. Qua de re comes praefati vici, Sliaswich videlicet, nomine Hovie, qui huic religioni praecipue resistebat et ad destruendam christianitatis fidem regem provocabat, ecclesiam ibi factam iussit claudi religionemque christianitatis ibidem prohibuit observari. Unde et presbiter, qui ibi aderat, persecutionis acerbitate compulsus, inde recessit. 32.f Pro hac itaque re domnus episcopus nimium sollicitus et admodum tristis effectus fuerat, quia nullum tunc cum Horico iuniore de amicis habebat, quos antea largissimis donationibus sibi familiares adquisierat, per quos eum ad Domini voluntatem conciliare posset. Unde, quia humano destitutus fuerat, ad divinum solito more concurrit auxilium. Nec spes eum sua fefellit. Consolatus est quippe eum Dominus spiritali in animo consolatione, et certus omnino factus est, quod nullo modo, ut hostes Christi machinabantur h, religio ibi coepta deperiret. Quod ita Domino annuente non multo post contigit. Nam cum pro hac eadem causa ad praedictum regem ire disponeret, Domini praeveniente gratia, idem rex, expulso prius de vico memorato iam dicto comite, ita ut numquami postea in eius gratiam redire potuerit, ad domnum episcopum suum gratis direxit legatum, mandans, ut sacerdotem suum ad propriam remitteret ecclesiam; non se minus quam seniorem Horicum Christi velle gratiam promereri asserens domnique episcopi amicitiam obtinere. Quok facto, cum ipse quoque reverentissimus pastor noster ad eius- *p. 716. dem regis praesentiam cum adiutorio Burghardi1 illustrissimi comitis venisset, qui etiam antea apud Horicum seniorem adiutor illi in omnibus fuerat et apud regem utrumque bene poterat, quia propinquus ipsorum erat, tanta gratia à iuniore b) Hericus B 2. c) Horrico h. l. 2. a) 19 (pro 28) B; (72) 2?3; 71. Gualdo. susceptus est Horico, ut statim ei omnia, quae antecessor eius causa christianitatis in regno suo fieri permiserat, ipse quoque concederet. Insuper etiam, quod antea nefandum paganis videbatur, ut clocca in eadem haberetur ecclesia, consensit. In alio quoque vico regni sui Ripad vocato similiter locum, ubi ecclesia fabricaretur, tribuit et, ut ibi sacerdos praesens adesset, suae potestatis licentiam dedit. e 33. Denique dum haec agerentur, praedictus venerabilis Gauzbertus episcopus ad gentem Sueonum quendam misit presbiterum nomine Ansfridum, qui ex gente Danorum oriundus ** a domno Ebone ad servitium Domini educatus fuerat. Qui cum illo advenisset, memoratus Erimbertus sacerdos exinde reversus, et ille ibi cum multa omnium ambitione tribus aut eo amplius annis demoratus est. Post*** hoc vero audito domni Gauzberti obitu1, ipse quoque exinde reversus et apud nos aliquandiu conversatus, infirmitatis molestia correptus, aggravescente dolore defunctus est. Quo facto, domnus episcopus non sufferens fidem christianitatis ibis coeptam deperire, suum illuc presbiterum Ragenbertumb nomine mittere disponebat. Qui cum ad hoc satis idoneus et tantae profectioni valde esset voluntarius, dum ad portum memoratum Sliaswich', in quo naves cum negotiatoribus, qui cum eo ituri erant, constabant, pergeret, diabolica machinatione fortuitu in via Danorum latrocinantium insidiis circumactus et hism quae habebat spoliatus, die assumptionis sanctae Mariae ipse quoque in bonae voluntatis cursu feliciter consummatus est. Quod factum cum domni episcopi animum nimio affecisset maerore, nequaquam tamen a coeptap retrahi potuit voluntate; verum non multo post ad hoc opus alium ordinavit presbiterum, ex gente quoque Danorum progenitum, nomine Rimbertum t. 2. Quem† cum ad illas partes pro Christi nomine destinasset, benigne ibi a rege et a populo susceptus, divina apud eos mysteria, largiente Domino, libere hactenus celebravit. Denique et ipsi, sicut et S *) His rite peractis pastor noster venerabilis ad gentem S. B. *** o. erat. Qui B. ***) Post reversionem vero Ansfridi, qui apud nos a. c. aggr. d. d. est, suum illuc misit pr. n. Rainbertum ". Qui B. †) Qui et a populo susceptus div. capitis et totum caput 34. des. celebravit B, ubi reliquum a) suus 2. 3. B. b) cloca 2. 3. c) in e. des. 2; cl. h. in ecclesia 3. d) Rippa Gualdo. e) 30. B; (75) 2?3; 74. Gualdo. f) a. e. desunt 2; a. e. a. des. B. g) sibi 2. h) Ragembertum 3. i) novum cap. (76) inc. 2?3; 75. Gualdo. k) tanta profectione 2. 3. 1) Scleaswich 2. 3. m) hiis 3 semper. n) consummatum 2, manu s. XVII. corr. consummatus 3. o) novum cap. (77) inc. 2?3; 76. Gualdo. p) accepta 2. q) episcopum 2. 3. r) e 2. 3. s) quidem 2; queque, manu s. XVII, corr. quoque 3. t) Kimbertum 3. u) Raginbertum B 2. 1) De tempore non constat; sed a. 858-860. mortuus esse videtur; cf. Rydberg, Sverges tractater' I, p. 8 n., et Kunik 1. 1. 2) Alium Rimberto Turholtensi, vitae Anskarii auctore. D. ceteris, quos inter paganos ante constituerat, denuntiavit sacerdotibus, ut nullius aliquid concupiscerent neque peterent, sed ut magis exemplo beati Pauli apostoli ipsi quoque manibus suis laborarent et victu ac vestimento contentib essent, pie eos adhortatus est. Quibus tamen ipse et sequacibus eorum quicquid necessarium habebant, insuper et si quid pro amicis adquirendis dandum erat, de suo abundanter ministrabat. 34. Porro inter has multiplices variasque angustiarum pressuras, quas, uti commemoravimus, de eadem legatione passus est, licet divina, ut praedictum est, semper inspiratione roboraretur, ne as coepto desisteret opere, tamen quoque Ebonis memorati Remensis archiepiscopi, qui hanc legationem primo susceperat, non modice eum in hac causa et devotio mentis et fervor consolabatur animi. Siquidem ipse intimo pro vocatione gentium flagrans spiritu, iugiter eum ad fidei gratiam in partes istas promulgandam incitabat et, ut coepta non desereret, strenue commonebat. Cuius verbis exhortationis et maximo ardore mentis, quo ad hoc fervebat, iste beatus vir provocatus, indubitanter officii sibi commissi curam agebat, nec aliqua umquam incommoditatis adversitate a coepto opere averti poterat. Et licet innumera fuerint praedicti pontificis suasoria monita, quibus pater noster intimo consolabatur gaudio, illius tamen semper recordabatur sermonis, quem de huius legationis causa in ultimo collocutionis suae habuere tempore. Nam cum domnus episcopus noster, dinumeratis multis, quae sibi contigerant, angustiis, quid de eadem legatione sibi videretur, ipsum requireret, qualemque consolationem sibi super hoc dicere vellet, ab eo sollicite exposceret, ille, quasi prophetico afflatus spiritu, *p.717. respondit: 'Certus sisk' inquit, quia, quod nos pro Christi nomine elaborare coepimus, fructificare habet in Domino. Nam ita est fides mea, et sic firmiter credo, immo veraciter scio, quia, etsi aliquando propter peccata quodammodo impeditum fuerit, quod [nos1] in illis coepimus gentibus, non tamen umquam penitus extingueturm, sed fructificabit in Dei gratia et prosperabitur, usquequo perveniat nomen Domini ad fines orbis terrae'. Haec itaque fides fuit eorum, hac voluntate exterarum gentium fines petierunt, huius religionis amore pro Domino certaverunt, a quo et praemium laboris sui sine dubio percepturi sunt. Huius devotionis voluntas ab animo. domini et patris nostri numquam recessit, et pro salute gena) Petri apostoli et Pauli 2; auli et stoli alia manu in loco raso 3. b) contempti 2. c) adort. 2. d) hab. 2. e) (78) 2?3; 77. Gualdo. f) p. e. 1. div. ut des. 2; p. e. 1. div. des. 3. g) deest 2; accepto 3. h) t. domni quoque Ebbonis 2. 3. i) novum inc. cap. (79) 2?3; 78. Gualdo. k) sum 2. 3. 1) deest 1. m) extinuetur 2, rec. manu corr. extenuetur 3. n) novum cap. (80) inc. 2. 3; 79. Gualdo. o) domni corr. domini 1. * |
